برچسب: hot tap

انشعاب گرم هات تپ یک فرایند چندمتغیری و دارای عناصر تعیین کننده پرشمار است که عدم توجه به هر یک از آن ها می تواند فرایند را به صورت کلی با چالش مواجه کند. اتصالات دائمی نظیر ولو و اسپلیت تی، اتصالات موقت نظیر خود دستگاه هاتتپ، اجزای محرک دستگاه هات تپ و قطعات و ابزارهای یاری رسان به پیشبرد پروژه باید دارای یک نظم و توازن منطقی با یکدیگر باشند. در غیر این صورت هر کدام می توانند بر دیگری مزاحمت ایجاد کرده و به این صورت در فرایند اختلال ولو جزئی ایجاد کنند. اجزای یک فرایند همچون اجزای یک پیکر هستند و با همدیگر یک کل واحد را تشکیل می دهند. بنابراین اختلال در یک جزء به معنای آسیب رسیدن به کل مجموعه می باشد. برای مثال اگر میان ابزارهای نصب شده برای برش گرم لوله، و قطر اتصال اسپلیت تی تناسب وجود نداشته باشد کل فرایند دچار چالش می شود. بنابراین برقراری تناسب میان این اجزا و فرایندها امری ضروری است.

برای نیل به این هدف ابتدا می بایست قدم هایی اساسی برداشته شود که در ادامه به شرح و تفصیل اشاره خواهد شد:

اولین کار لازم برای رعایت این تناسب و تعادل همگن سازی فرایندها و ابزارهایی است که در طراحی ها و برنامه ریزی ها بر سر استفاده از آن ها توافقات لازم انجام می شود. در این خصوص حتی اگر فرایندهای طراحی و برنامه ریزی در خصوص اجرای هر یک از مراحل هات تپ به صورت جداگانه انجام می شود، مجموعه طراحی و برنامه ریزی باید خروجی های خود را در قالب یک تیم کاری به مشورت با سایرین بگذارد تا هماهنگی های لازم در این خصوص صورت گیرد. برای مثال ممکن است حداکثر فشاری که از جانب محرک قرار است بر دستگاه هات تپ وارد شود، برای راه اندازی و برش گرم مناسب بوبه توسط دستگاه هات تپ کافی نباشد. در این شرایط بهتر است برنامه ریزی های لازم پیشاپیش انجام شود. تیم مهندسی اجرای hot tap باید ضخامت و جنس لوله را در نظر داشته باشد و با توجه به آن حداقل فشار مورد نیاز برای برش گرم لوله را محاسبه نماید. تنها در این صورت است که می توان محرکی متناسب با ماهیت کار را انتخاب و آن را برای فشار مورد نظر جهت اجرای هات تپ آماده سازی کرد.

نه تنها محرک، بلکه اتصالات آن نظیر شیلنگ و مولتی پلیر نیز باید توان انتقال فشار مورد نظر بر دستگاه هات تپ را داشته باشند. چه بسیار فرایندهایی که در آن ها تمامی مراحل و برنامه ریزی ها به درستی پیش رفته است و حتی محرک نیز متناسب با فشار کاری مورد نیاز برای hot tap آماده سازی شده است، اما به دلیل مولتی پلیر نامناسب، فشار مورد نظر از محرک به دستگاه hottap machine منتقل نشده است و به همین دلیل فرایند با مشکل مواجه شده است.

یا برای نمونه ای دیگر ممکن است در نتیجه تفاوت ها در سیستم و روش های طراحی، اسپلیت تی ساخته شده دارای قطری کمتر از قطر کاتر آماده شده جهت انجام عملیات هات تپ در یک سایز مشخص باشد. در این شرایط نیز بدون شک با مشکل مواجه خواهیم شد. این مهم تنها در صورت تفاوت در روش ها روی خواهد داد و از این رو تیم های سازنده اسپلیت تی و مجموعه آماده کننده دستگاه هات تپ در این خصوص هماهنگی های لازم را داشته باشند. گیر کردن کاتر به جداره اسپلیت تی به معنای ناتوانی آن در ادامه پیشروی و در نتیجه متوقف ماندن عملیات انشعاب گرم hot tap خواهد بود.

از دیگر مواردی که ممکن است در نتیجه ناهماهنگی ها میان واحدها رخ دهد عدم تناسب اتصالات با یکدیگر خواهد بود. چنان که می دانیم اتصالات از ناحیه فلنج به همدیگر متصل هستند. ولو روی اسپلیت تی نصب می شود و دستگاه هات تپ نیز روی ولو نصب خواهد شد. اگر بنا به هر دلیلی از جمله اهمال در ملاحظه سایزها یا اختلاف نظر بر سر سایز و فشار طراحی و آماده سازی اتصالات و دستگاه هات تپ فرایند به اختلال خورد، بدیهی است که پیشبرد کار مستلزم تعویض و تعمیر اتصالات خواهد بود. چنان که می دانیم اتصالات سر فلنج دار حتی در صورت هم سایز بودن در صورتی به همدیگر متصل خواهند شد که کلاس فلنج آن ها نیز مشترک باشد. در غیر این صورت پیچ و مهره کردن اتصالات روی یکدیگر امکان پذیر نخواهد بود.

تنها پس از انجام این دست هماهنگی ها، در مرحله برنامه ریزی و طراحی خواهد بود که قادریم فرایندهای اجرایی شامل ساخت اتصالات، نصب و آماده سازی و اجرای عملیات هات تپ را به پیش ببریم. در غیر این صورت انجام گام های بعدی مقرون به فایده نخواهد بود و احتمال بروز رخدادهای آسیب زا به فرایند زیاد خواهد بود.

متعاقب انجام هماهنگی های مذکور، تیم اجرایی آماده سازی ابزارها و دستگاه ها را به انجام می رساند و سپس فرایند ساخت اتصالات، تست ولو، آماده سازی دستگاه هات تپ و سایر فرایندهای پشتیبانی به انجام خواهد رسید. باید توجه داشت که پایش فرایند و بازرسی خروجی هر یک از فرایندها جزو الزامات کاری تیم های هات تپ محسوب می شود و در هر مرحله هم کیفیت و صحت خروجی و هم هماهنگی و تناسب آن با فرایندهای موازی باید مورد پایش و بررسی قرار گیرد. بعد از انجام مقدمات فوق می توان از صحت اجرای عملیات هات تپ به بهترین شکل ممکن مطمئن بود.

انتخاب یک مجموعه یا فرد به عنوان بازرس و مدیر فرایندها می تواند اقدامی راهگشا و مفید جهت انجام بی کم و کاست عملیات هات تپ باشد. به عبارتی دیگر تیم های طراحی و مهندسی می توانند به نیابت از خود یک ناظر برای پایش هر یک از فرایندها و مراحل اجرای کار گرم hot tap را برگزینند و او را مسئول سنجش صحت هر یک از فرایندها گردانند. ناظر فرایند هات تپ در واقع واسطه میان فرایندهای مهندسی و اجرایی، و نیز عاملی است که صحت فرایندهای اجرایی هات تپ را مورد تأیید و بررسی قرار می دهد. بروز اختلال در هر یک از مراحل اجرایی کار گرم هات تپ می تواند منشأ آسیب های اقتصادی و فنی و اعتباری آشکار برای مجری hot tap باشد. برگزیدن ناظر فرایندها می تواند از دامنه دار شدن ایرادات بروز یافته پیشگیری کند و باعث شود حتی در صورت بروز ایراد، مشکل ایجاد شده پیش از آن که در فاز اجرایی خود را بروز دهد، در همان مرجله آماده سازی و پشتیبانی فرایند هات تپ رفع شود و به این ترتیب از تبعات و دامنه ایراد به طرز محسوسی کاسته شود.

عملیات هات تپ اغلب بر روی خطوط لوله انجام می شود. در زمانی که واحدهای صنعتی درگیر در فرایندهای صنعتی در صدد باشند که ضمن حفظ فرایندهای خویش دست به انجام عملیات هایی نظیر انشعاب گیری و برش از روی خط لوله بزنند می توانند از عملیات انشعاب گیری hot tap استفاده کنند. در این فرایند دستگاه هات تپ ضمن درگیر شدن با لوله آن را می برد و به این ترتیب مجرب فرایند به هدف مد نظر خویش دست می یابد. در عملیات هاتتپ علاوه بر پیشبرد آیتم هایی که به دستگاه هات تپ و نفس عملیات مربوط می شود، باید به داده های فنی نیز استناد کرد. در واقع این داده ها حکم مواد خام و منابع اصلی تعیین کننده خط مشی عملیات hot tap خواهند بود و تمامی فرایندها از طرح و ندوین مستنداتی چون دستورالعمل هات تپ، تا جوشکاری خط لوله و نیز فرایند اجرایی عملیات hot tap تحت تأثیر آن انجام می شوند.

از این رو جمع آوری و دریافت داده های فنی اولین گام در اجرای برش گرم هات تپ به شمار می رود. در خصوص داده های فنی اجرای عملیات hottap می توان به موارد زیر استناد کرد. مجری کار پیش از انجام عملیات باید این داده ها را از طریق مجاری ممکن از جمله مکاتبات با کارفرما و نیز بازدید حضوری از سایت جمع آوری کرده و بر اساس آن در خصوص الزامات و شرایط کار گرم هاتتپ اظهار نظر نماید:

داده های خط لوله: منظور اطلاعاتی است که مربوط به خود خط لوله اصلی می باشد و در خصوص آن باید بیشترین دقت اهتمام شود. قطر لوله اصلی اولین مورد از این داده هاست. این امر برای ساحت اتصال و نیز تنظیم و مجاسبه میزان پیشروی لازم دستگاه هات تپ دارای اهمیت می باشد. مورد دوم در این خصوص ضخامت اسمی لوله است که می بایست از کارفرما دریافت شود. منظور از ضخامت اسمی، ضخامت لوله در زمانی است که هنوز به بهره برداری نرسیده بوده است. در واقع یکی از خروجی های فرایند طراحی پایپینگ همان ضخامت اسمی است که بر اساس شرایط خط، سیال درون آن و سایر مقولات فنی انتخاب شده است. در ضمن انجام تست اولتراسونیک برای محاسبه حدافل ضخامت واقعی خط در ناحیه ای که عملیات هات تپ در آن انجام می شود از دیگر نکاتی است که باید حاصل شود. مجری hottapping باید بداند که عملیات روی چه ضخامتی در حال انجام خواهد بود. اگر ضخامت از حد مشحصی پایین تر بود باید تدابیر ویژه اندیشید و نسبت به اجرای عملیات هات تپ حساسیت بیشتری به خرج داد.

داده های انشعاب: علاوه بر سایز لوله اصلی، سایز انشعاب نیز از داده های مهم برای تدوین طرح انجام عملیات hot tap operation است. بسیاری از طراحی ها و تنظیمات، از جمله طراحی و ساخت اتصال، آماده سازی دستگاه هات تپ و نصب کاتر روی آن، محاسبات مربوط به میزان پیشروی لازم، انتخاب ولو و برخی موارد دیگر وابسته به سایز انشعابی هستند که قرار است از خط لوله گرفته شود. بدیهی است که اگر نسبت سایز انشعاب به سایز لوله اصلی نزدیک تر باشد کار ما برای انجام عملیات هات تپ دشوارتر خواهد بود. در این شرایط محاسبه میزان پیشروی لازم و لحاظ کردن آن در حین اجرای عملیات دارای اهمیت و اولویت اساسی است. در صورتی که به این نکته توجه نشود آسیب قابل ملاحظه ای متوجه عملیات hottapping خواهد شد، چرا که ممکن است پیشروی بیشتر از حد مجاز بوده و لوله اصلی از این حیث دچار آسیب و ایراد شود.

مشخصات فنی: در این خصوص نیز باید ملاحظات ویژه داشت چرا که بسیاری از زیرفرایندهای هات تپ مربطو به مشخصات فنی است که از خط لوله خواهیم گرفت. فشار سیال یکی از اصلی ترین این داده هاست که می بایست نسبت به آن توجه ویژه داشت. مجری کار گرم هات تپ باید فشار طراحی کار را کارفرما دریافت کند و خود نیز ضمن بازدید حظوری فشار کاری را مورد پایش قرار دهد. همجنین فشار کاری در زمان اجرای hot tapping operation نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و باید نسبت به آن هماهنگی های لازم صورت گیرد. مجری هات تپ باید بداند که در زمان اجرای عملیات های جوشکاری اتصال روی خط لوله و نیز هات تپ، مجموعه تحت چه فشاری خواهد بود. این داده ها به او کمک خواهد کرد که اتصال مورد نظر را بر اساس فشار تنظیم شده طراحی کند و بسازد. فشار طراحی مرجع ساخت اتصال و آماده سازی دستگاه hot tap machine خواهد بود. میزان این فشار باید حداکثر میزان فشاری باشد که از ناحیه خط لوله قرار است بر اتصال و انشعاب جدید وارد شود.

موقعیت هات تپ: شرایط محیطی کار و موقعیتی که خط لوله هات تپ خواهد داشت از دیگر عواملی است که پیش از اجرای عملیات باید نسبت به آن مطلع شد. ارتفاعی که لوله در آن قرار گرفته یا عمق آن، لوله ها یا سایر تجهیزاتی که در مجاورت خط لوله نصب می باشند، شرایط تردد و امکان داربست بندی در حوالی محیط برای استقرار نیروی کار و تجهیزات و ایمنی محل انجام کار در مقابل محاطرات طبیعی و فنی نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرند. از این رو باید ارتفاع کار، زاویه عملیات هات تپ، عمودی یا افقی بودن خط و مواردی از این دست مشخص و روشن باشند تا مجری کار گرم هات تپ بتواند بر اساس آن ها به استانداردها مراجعه کرده و دستورالعمل های ویژه انجام عملیات را تدوین نماید.

تهیه این دست مستندات از لوازم اصلی و اولیه کار گرم هات تپ است. مجری عملیات باید تمامی این موارد را تجمیع کند و بهتر است خود نیز در محل حضور به هم رساند تا در جریان و کم و کیف فرایند قرار گیرد و درکی دقیق تر شرایط کار داشته باشد. همه این موارد ضامن اجرای یک عملیات hot tap خوب خواهند بود. اجرای هاتپ تپ را نمی توان یک عملیات ساده خواند و به لحاظ طبقه بندی جزو فرایندهای ویژه خطوط لوله است. از این رو اهمال در خصوص هر یک از گام های آن به هیچ عنوان مجاز نیست.

در نوشتارهای پیشین شرح مفصلی از چیستی عملیات هات تپ و طریقه اجرای آن روی خطوط لوله ارائه شد. این که این عملیات عبارت است از انشعاب گیری به صورت گرم روی خطوط لوله حاوی سیال، و این که الزامات آن چیست. اما یک سوال اساسی به ذهن متبادر می شود مبنی بر آین که آیا هات تپ تنها روش انشعاب گیری از خطوط لوله است یا یکی از روش های موجود؟ و اگر گزینه دوم این سوال صحیح است، این فرایند چه مزایایی نسبت به دیگر روش های جایگزین دارد که اجرای آن را ملزوم می دارد؟ به عبارت دیگر چه آیتم هایی در فرایند هات تپ یافت می شود که آن را تبدیل به بهترین شیوه انشعاب گیری از خطوط لوله می گرداند؟

انشعاب گیری به روش های مختلف امکان پذیر است و هات تپ خط لوله و مخزن تنها راه انجام عملیات انشعاب گیری محسوب نمی شود. اما مزایایی که می تواند داشته باشد در سایر روش های ممکن است یافت نشود. حال این مساله پیش می آید که چه مواقعی هات تپ به یک الزام تبدیل می شود؟ و آیا راهکارهایی هست که از مواجهه با الزامی به نام عملیات هات تپ اجتناب کرد؟

یکی از دلایلی که عملیات هات تپ را الزامی می دارد اشتباهات موجود در طراحی یک مجموعه دارای خطوط لوله است. این امر خصوصاً در پالایشگاه ها، سکوهای نفتی و مجتمع های پتروشیمی رخ می دهد. اگر پیش از بهره برداری خط، طراحان پالایشگاه یا هر گونه مجتمع صنعتی در طراحی پایپینگ آن دچار اشتباه شده باشند نیاز به عملیات hot tap به وجود می آید. ایراد مد نظر حود را پس از فرایند پایپینگ و زمانی نشان می دهد که مجموعه به مرجله بهره برداری می رسد. در فاز بهره برداری است که برای مثال می بینیم حداکثر فشار واقعی سیال درون یک خط لوله از فشار طراحی پایین تر است و به عبارتی دیگر، ظرفیتی که از خط لوله مذکور مد نظر داشتیم در فاز بهره برداری و عملیاتی حاصل نمی شود. به عبارتی دیگر، به دلیل اشتباه در طراحی، گلوگاه هایی ایجاد شده است که مانع جریان سیال با فشار طراحی مد نظر می شوند. در چنین شرایطی تنها راه حل ممکن ایجاد انشعاب هایی در مجاری پیش از گلوگاه و انتقال سیال از درون آن ها به حلی که دچار کاستی سیال شده است. در این شرایط از آن جا که خط تیز به مرحله بهره برداری رسیده است و در حال فعالیت می باشد امکان shut down زدن مگر در شرایط خاص و زمانی که تیم بهره برداری تشخیص دهد وجود ندارد. معمولاً و به خصوص در مورد پالایشگاه ها و مجتمع های پتروشیمی که دارای فرایند کاری سنگین می باشند، shut down زدن برای انجام چند مورد معدود عملیات انشعاب گیری مقرون به صرفه نیست و باعث می شود مجموعه برای جندین روز از فعالیت های جاری و تولید فراورده باز بماند.

بدیهی است که چنین مجموعه هایی در این شرایط تن به تعطیلی فرایندها نمی دهند و ترجیح می دهند از انشعاب گیری به روش هات تپ استفاده کنند که نیازی به shut down ندارد.

بنابراین پیشگیری از نیاز به انشعاب گیری در این خصوص امکان پذیر است و تنها کافی است که مجموعه پیش از شروع فرایند پایپینگ طراحی ها را مورد بررسی و آنالیز دقیق قرار دهد تا هیچ ایرادی نظیر مورد ذکر شده متوجه مجموعه نشود و نیازی به اجرای هات تپ هم نباشد. یا حداقل اگر هم ایرادی بود تا پیش از مرحله بهره برداری و زمانی که خطوط لوله هنوز خالی از سیال هستند شناسایی شود و با استفاده از روش های سنتی و برش سرد، فرایند انشعاب گیری را بدون نیاز به hot tap به انجام رساند.

در موقعیت دیگر زمانی نیاز به انشعاب گیری به روش هات تپ احساس می شود که نیازمند توسعه خطوط لوله هستیم. به عبارتی یک مجموعه می خواهد فرایندهای جاری اش را توسعه دهد و به این منظور نیازمند انشعاب گیری گرم هات تپ است. در این خصوص نیز می توان تدابیر لازم را پیش اندیشید و ترتیباتی را اتخاذ کرد که نیاز به این مسأله رفع شود. برای مثال می توان روی خطوط لوله موجود و در فاز پایپینگ اتصالات انشعابی ایجاد و روی آن ها  یک ولو نصب کرد تا در مواقعی که نیاز به توسعه خط احساس شد نیازی به انشعاب گیری نباشد. البته باید اشاره شود که اتخاذ این دست تدابیر آن چنان نیز سهل نیست و احتمال چنین پیشامدهایی مسأله ای نیست که نسبت به آن دانش پیشینی داشت. از طرفی به فرض در نظر داشتن این افق نیز نمی توان برآوردی دقیق از محل انشعاب گیری برای توسعه خطوط در نظر داشت و این مسأله خود را فقط زمانی به صورت کامل و واضح نشان می دهد که نیاز به توسعه خط مذکور احساس شود. طراح و بهره بردار در فاز طراحی و پایپینگ اولیه خط نمی توانند درک دقیق از احتمال نیاز به توسعه خطوط داشته باشند. مهم تر از آن، آن ها نمی توانند درکی صحیح از این نکته داشته باشند که کدام بخش و کدام یک از خطوط لوله مستلزم انشعاب گیری به منظور توسعه خواهد بود. این امر خود را پس از بهره برداری، و زمانی نشان خواهد داد که تیم های برنامه ریزی و بهره برداری در صدد بر می آیند  بخشی یا کل فرایندهای جاری مجتمع را توسعه دهند. اما در هر صورت بهتر است تیم های برنامه ریزی در همان طراحی اولیه و پایپینگ این تصور و پیش فرض را در ذهن داشته باشند که ممکن است روزی مجموعه نیاز به توسعه خطوط خواهد بود. در این صورت شاید بتوانند درکی از مسأله داشته باشند.

در مجموع عملیات هات تپ یک فرایند مطمئن و ایمن و مقرون به صرفه خصوصاً در صنایع مادر محسوب می شود، اما در مواقعی که می توان با پیش بینی فرایندها، انشعاب گیری را به صورت ساده تر و در فاز طراحی و پیش از بهره برداری به انجام رساند، دیگر ضرورتی بر اجرای عملیات هات تپ نخواهد بود و مجموعه مهندسی باید تا جای ممکن تلاش کند به این مهم دست یابد. اما در هر صورت اگر چنین هدفی نیز برآورده نشود می توان با انتخاب پیمانکاری مطمئن در خصوص اجرای انشعاب گیری گرم هات تپ کار را به بهترین شکل ممکن به انجام رساند.

اجرای هات تپ از جمله فرایندهای دشوار و تخصصی در خطوط لوله و مخازن محسوب می شود که با توجه به برخی نکات اغلب کارفرمایان ترجیح می دهند برای انجام آن از پیمانکاران و مشاوران تخصصی امر استفاده کنند. از جمله عواملی که ایشان را به برون سپاری فرایند اجرای هات تپ وامی دارد می توان به نکات زیر اشاره کرد:

• اجرای هات تپ نیازمند آموزش های تخصصی و مهارت کافی جهت هدایت دستگاه و بارگیری و برش گرم لوله است. این مهم مستلزم آن است که کارفرما تنی چند از نیروی کار خود را برای میان مدت جهت دریافت آموزش های لازم به مراکز آموزشی و عملیاتی بسپارد که به معنای صرف هزینه و زمان خواهد بود. مهم تر آن که نیروی آموزش دیده تازه در ابتداری کار خود می باشد و زمان زیادی باید صرف شود تا وی تبدیل به یک مجری و اپراتور متبحر هات تپ شود. به این معنا که او باید در محیط عملیاتی قرار بگیرد و در شرایط زنده خط لوله عملیات اجرای هات تپ را انجام دهد تا نسبت به عوامل تعیین کننده در آن اشراف حاصل کند. بدیهی است این امر نیازمند سرمایه گذاری زمانی میان مدت است.

• نکات فوق زمانی مهم تر خواهند شد که بدانیم اجرای هات تپ معمولاً جزو فرایندهای روزمره واحدهای صنعتی نیست و از این رو نیازی به داشتن اپراتورهای اجرایی تمام وقت برای مجتمع صنعتی مذکور وجود نخواهد داشت.
• نکته دیگر این است که با توجه به تناوب محدود عملیات اجرایی هات تپ، نیازی به تأمین و خرید دستگاه نیز وجود ندارد. این دستگاه خصوصاً برای عملیات های سایز بزرگ قیمت نسبتاً بالایی را دارد و برای هیچ واحد صنعتی با هر میزان از ارزش افزوده توجیهی برای خرید یک یا چند دستگاه که ممکن است حتی مورد کاربردی هر ساله هم نداشته باشند وجود ندارد. در این شرایط بهتر است از مجریان دارای این دستگاه استفاده شود.
• انشعاب گرم یک فرایند ویژه با عوامل تعیین کننده بی شمار است. هر چقدر در تدوین دستورالعمل ها و روش های کار اختیاط و دقت به خرج داده شود باز هم نمی توان به طور قطع گفت که تمامی متغیرها لحاظ شده اند. از آن جا که کار ماهیت زنده دارد می توان به عوامل پرشماری اشاره کرد که به نوبه خود استعداد تأثیرگذاری بر فرایند را خواهند داشت. اجرای هات تپ در عمل با سطح تئوری بسیار فاصله دارد و این نکته را باید درک کرد که در تدوین دستورالعمل ها باید تا جای ممکن تئوری را به شرایط اجرایی و عملیاتی نزدیک کرد و نه برعکس. درک این مطلب جز از طریق تجربه حاصل نخواهد شد.

هیچ تیم مهندسی نمی تواند ادعا کند که در دستورالعمل های تدوینی خود تمامی متغیرهای تأثیرگذار بر اجرای هات تپ را شناسایی و لحاظ کرده است. بدیهی است که یک مجری نا آشنا و ناشی در این زمینه دچار اشتباه خواهد شد و با بسنده کردن به داده های مهندسی ممکن است حتی دچار بروز خرابی و آسیب بر واحد صنعتی شود. فقط مجریان متبحر، کارآزموده، با دانش و تجربه بالا می توانند به این نکته واقف شوند که اجرای هات تپ عوامل تعیین کننده اما پنهان و نا آشکار پرشماری را خواهد داشت. در چنین شرایطی وظیفه اپراتور اجرای هات تپ است که شرایط را تحت کنترل خود درآورد. اپراتور کار گرم انشعاب گیری باید تجربه کافی جهت شناسایی سریع متغیرهای مذکور را داشته باشد. این متغیرها و عوامل یا می توانند شاخص های محیطی باشند، یا ایمنی و یا فنی.

با توجه به عوامل برشمرده شده، می توان گفت که برای اجرای هات تپ بهترین راهکار انتخاب مجریان متبحر، سرد و گرم دیده، نام آشنا و مسلط به کار است. در انتخاب تأمین کننده این خدمات باید عوامل زیادی را تحت نظر داشت که برخی از آن ها به شرح زیر هستند:

• تجربه: بدیهی است که رزومه کاری بهترین سند مبنی بر اعتبار و توانمندی یک واحد اجرای هات تپ جهت تأیید صلاحیت آن است. برای مثال زمانی که یک کارفرما نیاز به انشعاب گیری در سایز ۲۰ اینچ دارد و به سراغ پیمانکاری برود که تجربه انجام عملیات بیش از ۱۰ اینچ را نداشته است، طبیعی است که پیشاپیش می بایست منتظر بروز هر گونه رخدادی حین اجرای عملیات باشیم. یا زمانی که به سراغ پیمانکاری رویم که کار گرم روی خط لوله بخار را ندارد، طبیعتاً خطوط لوله بخار را با ریسک بالا تحویل یک مجری غیر قابل اطمینان داده ایم.
• سوابق و دانش تیم اجرایی و مهندسی: دریافت اطلاعات و سوابق تیم های مهندسی، طراحی و اجرایی از دیگر شاخص های تعیین کننده در انتخاب یک پیمانکار واجد صلاحیت برای اجرای هات تپ است. زمانی که در این زمینه نقصی وجود داشته باشد می بایست نسبت به سپردن کار حساسیت به خرج دهیم. حتی در صورت لزوم انجام تست های جوشکاری، دریافت WPS و سایر مستندات قابل اتکا، می تواند به کارفرما جهت اطمینان از کار کمک کند.
• دستگاه ها و تجهیزات: ابزارهای اجرای عملیات هات تپ نیز در کنار آیتم های شمرده شده، می توان به عنوان معیاری برای انتخاب یک مجری مناسب جهت انجام HOT TAP در نظر گرفته شود. باید توجه داشت دستگاه ها دارای برندهای معتبر باشند، تجهیزات صحت و کیفیت کافی برای انجام مطمئن کار را داشته باشند، ابزارهای اندازه گیری کالیبره شده باشند و آماده سازی تجهیزات به نحو احسن انجام شده باشد. با لحاظ این فاکتورها می توان به پیمانکاری مناسب جهت اجرای هات تپ نزدیک شد.

دانش، تجربه، نظم، حساسیت و وسواس، شفافیت در تدوین و ارائه دستورالعمل ها، تجهیزات، برنامه ریزی مناسب، و قدرت تعامل بالا باید در انتخاب مجری عملیات های ویژه ای نظیر اجرای هات تپ حتما لحاظ شوند. کارفرما فقط پس از این نکات است که می تواند شرایط امن و مطمئن را برای انجام این فرایند دشوار فراهم کند. برخی کارفرمایان فواملی نظیر زمان سریع تحویل کار و … را بر شاخص های برشمرده شده ترجیح می دهند و به این ترتیب به قیمت کاهش زمان کار و… بر کیفیت کار می کاهند و چه بسا موجبات بروز خطر و آسیب را ایجاد کنند. در این خصوص باید با بیشترین احتیاط و مراقبت تصمیم گیری و تصمیم سازی را به انجام رساند تا خروجی کار مورد رضای کامل باشد و خط انشعابی جدید در طولانی مدت بدون بروز ایراد به عملکرد خود ادامه دهد.

عملیات انشعاب گیری گرم هات تپ با وجود وحدت در رویه و دستورالعمل، در شرایط و مخنصات جغرافیایی مختلف ویژگی های خاص خود را می طلبد و از این رو تیم اجرای هات تپ باید در خصوص هر عملیات hot tap مجهز به روش های اجرایی و دستور کار مشخص آن عملیات به خصوص باشد. متغیرهایی که شرایط کاری انجام عملیات انشعاب گرم را تعیین می کنند متعددند که مجری فرایند باید در دستورالعمل ها و چک لیست جامع خود همه آن ها را پوشش داده باشد.

برای مثال زمانی که عملیات می بایست روی خط لوله حاوی سیال گاز ترش یا مواد و سیالاتی که گاز ترش بخشی از آن هاست انجام شود، شرایط بسیار متفاوت از زمانی خواهد بود که کار می بایست روی سیال آب یا حتی نفت خام انجام شود. در مورد اول رعایت احتیاطات و در نظر گرفتن تمامی جوانب امر بسیار ضروری است. در خصوص عملیات روی H2S حساسیت های ایمنی باید به قدری بالا باشد که از حساسیت های فنی بالاتر باشد. در واقع در این فسم از فرایندها دستورالعمل های فنی می بایست تحت الشعاع دستورالعمل ایمنی قرار گیرد.

ما بر حسب حساسیت متغیرها می بایست ابتدائاً  اولویت های کار را بر حسب ضریب حساسیت مشخص کرد. باید ابتدا تمامی شاخص های دخیل در اجرای هات تپ را شناسایی کرده و برای هر کدام وزنی قایل شویم. در برخی موارد توجه به آیتم های فنی مثل پیشروی دقیق و مناسب اهمیتی بیش از آیتم های ایمنی نظیر استفاده ضروری از ابزار و تجهیزات اطفاء حریق دارد. در برخی موارد دیگر عکس این مورد اتفاق می افتد و استفاده از تجهیزات و دستورکارهای امینی برای اجرای هات تپ اهمیتی به وفور بیشتر دارد.

یک عملیات انشعاب گرم یا  hot tap روی خط گاز ترش را در نظر بگیرید که دارای حساسیت های ایمنی بسیار بالایی است. در این خصوص اجرای هات تپ باید به شیوه ای برنامه ریزی شود که کوچک ترین آسیب ایمنی به کار وارد نشود. نشتی مقدار ناچیز از این سیال هم می تواند تبعات سنگین به جای بگذارد. بنابراین فرایندهای فنی اجرای هات تپ باید کاملاً تحت الشعاع فرایندهای ایمنی قرار گیرند. در روند اجرایی میزان پیشروی و باردهی به دستگاه هات تپ باید به قدری باشد که مطمئن باشیم کوچک ترین ایرادی که باعث اختلال در کار هات تپ می شود بروز نخواهد یافت.

باید اطمینان داشته باشیم که فرایند جوشکاری اتصال روی خط لوله به هیچ وجه دارای ایراد و نقص بالقوه نمی باشد. هر گونه خطای احتمالی در جوشکاری باید پیشاپیش محاسبه و مورد نظر قرار گرفته شده باشد. معمولاً در جوشکاری حداقل دو نفر در مجاورت لوله مشغول نصب اتصال روی خط لوله هستند و کوچک ترین سوراخ شدگی خط لوله این دو را در معرض مستقیم گاز خطرناک H2S قرار خواهد داد. از این رو باید اصل را در درجه اول بر ایمنی کار گذاشت. گرچه میان متغیرهای فنی و ایمنی اجرای هات تپ تناقض و تنافری وجود ندارد و تقویت هر یک ضریب اطمینان دیگری را بالا می برد، اما با این حال اولویت بندی و وزن دهی به هر یک از فاریندها و متغیرها جزو اصول کار گرم هات تپ می باشد.

از دیگر مواردی که می توان به لحاظ اهمیت فاکتورهای ایمنی بدان توجه داشت کار در ارتفاع است. اجرای هات تپ در ارتفاع معمولاً در بسکت و توسط حداقل دو نفر اپراتور انجام خواهد شد که یکی وظیفه باردهی به دستگاه جهت پیشروی، و دیگری وظیفه کنترل و مدیریت مولتی پلیر منتقل کننده فشار هیدرولیکی بر دستگاه را ایفا خواهد کرد. این دو نفر باید در حداکثر شرایط ایمنی کار خود را انجام دهند. فشارهای وارده از ناحیه محرک هیدرولیکی از یک سو، و زاویه قرارگیری و نحوه باردهی به دستگاه از جوانب دیگر، آیتم ها و متغیرهای بالقوه ایمنی هستند که عوامل فنی عملیات هات تپ باید تحت الشعاع آن قرار گیرند. برای مثال صحیح است که اجرای هات تپ باید به صورت پیوسته و بدون وقفه تا برش کامل لوله و عقب نشینی کامل دستگاه انجام شود، اما اگر به هر دلیلی اپراتورها احساس ضعف و سستی حین کار کنند، باید فرایند را متوقف کرد و نیروی انسانی را تعویض کرد، یا فرصت کافی برای استراحت و ریکاوری را برایشان فراهم کرد.

در غیر این صورت خطراتی متوجه نیروی انسانی خواهد شد که طبیعتاً خود عملیات hot tap را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. این مورد و موارد مشابه آیتم هایی هستند که عطق توجه به آن ها اهمیت متغیرهای ایمنی را بیشتر نشان خواهد داد. مجموعه اجرایی هات تپ باید نسبت به ایبن فاکتورها حساسیت کافی را داشته باشد تا بتواند به بهترین و صحیح ترین نحو ممکن فرایندها را با موفقیت به اتمام برساند.

از جمله سایر مواردی که در آن ها متغیرهای ایمنی اهمیتی بیش از متغیرهای فنی دارند، می توان به انجام کار گرم انشعاب گیری در فضاهای محدود و بسته، اجرای هات تپ در محیط های آلوده به مواد شیمیایی، انجام فرایند در اماکن عمومی و پر تردد نظیر خطوط لوله درون شهری، عملیات روی خطوط پرفشار و با دمای بالا نظیر اجرای هات تپ بخار و مواردی از این دست اشاره کرد.

یک پیمانکار مطمئن اجرایی هات تپ می بایست به همان میزان که در زمینه پرورش نیروی انسانی و اپراتورهای فنی اهتمام می ورزد، در خصوص شاخص های ایمنی و بهداشت فرایند کار گرم انشعاب گیری نیز توجه کافی را داشته باشد. اهمال در هر کدام از این موارد کل فرایند، کارفرما، و نیروی انسانی را در معرض آسیب قرار خواهد داد. انشعاب گرم یک فرایند خطوط لوله با ماهیت ویژه و حساس است و از همین رو در خصوص آن هیچ گونه کم توجهی جایز نیست.

هات تپ یک دستگاه کاربردی می باشد که از آن برای ایجاد انشعاب با سایزهای مختلف در خطوط  لوله پروژه های عظیم نفت و گاز پتروشیمی و پالایشگاه استفاده می گردد.

مزیت استفاده از روش هات تپ نسبت به روش های سنتی ، مقرون به صرفه بودن از لحاظ اقتصادی است. همچنین هدر رفت زمان در این روش به حداقل مقدار ممکن رسیده است. ایجاد انشعاب در خطوط لوله که سیال در آن جریان دارد بدون اینکه کوچکترین اختلال و انسدادی در جریان سیال ایجاد نماید مهمترین مزیت این روش نسبت به روش های دیگر می باشد.

استفاده از دستگاه هات تپ یکی از اقتصادی ترین روش ها برای ایجاد خطوط لوله جدید با استفاده از کمترین زمان ممکن می باشد. محرک های این دستگاه بر حسی مدل و شرایط انجام عملیات می توانند دستی، هیدرولیکی و ماشینی، یا ترکیبی از این دو باشند. در ادامه به انواع محرک ها و نیروهایی که می بایست برای راه اندازی و انجام عملیات هات تپ بر این دستگاه اعمال شوند اشاره خواهد شد.

نیروهای مورد نیاز در انجام هات تپ:

در انجام عملیات هات تپ داشتن دو نیرو برای انجام عملیات ضروری است. اول نیروی هیدرولیکی که باعث حرکت گیربکس دستگاه می گردد و دوم نیروی دستی است که از طرف اپراتور به دستگاه وارد می گردد که لازمه این کار داشتن تخصص و مهارت لازم همراه با دقت و تمرکز بالا جهت انجام عملیات به بهترین نحو می باشد. لازم به ذکر است همزمان وارد شدن این نیروها و مقدار بار وارده نقش به سزایی در موفقیت عملیات هات تپ داراست. چنان که می دانیم عملیات انشعاب گیری گرم مستلزم دو جهت حرکت است؛ حرکت دورانی کاتر حول محور شفت به هدف برش لوله و پیشروی شفت به منظور تکمیل فرایند برش گرم لوله.

نیروی هیدرولیکی( پاور یونیت ):

در انجام عملیات هات تپ برای تقویت دستگاه و ارتقای سطح فنی آن از یک سری دستگاه ها و ماشین آلات پشتیبانی استفاده می شود(ابزارهای جوشکاری ، ابزارهای تست و بازرسی ، ابزار و تجهیزات اندازه گیری ) مهمترین دستگاهی که برای انجام هات تپ مورد نیاز است دستگاه پاورپک می باشد که برای ایجاد انشعاب های سبک و سنگین مورد استفاده قرار می گیرد.لازم به ذکر است در عملیات هایی که سایز لوله جهت برش کاری کوچک می باشد می توان انجام عملیات هات تپ را کاملا به شکل دستی انجام داد و نیازی به استفاده از دستگاه پاورپک نمی باشد.

منبع تغذیه پاورپک نیروی الکتریکی می باشد که یا از طریق برق مجموعه و یا ژنراتور به آن اتنقال داده می شود. با روشن کردن پاورپک دستگاه شروع به فعالیت می کند و روغن هیدرولیکی را با فشار به دستگاه hot tap منتقل می کند. میزان فشار هیدرولیکی به دستگاه هات تپ بر جسب نوع و قابلیت خود دستگاه و نیز فشار خط و عملیات انشعاب گیری بستگی خواهد داشت. بدیهی است اعمال فشار نامتعارف باعث آسیب رسانی به دستگاه و چه بسا بروز ایراد و حتی سانحه حین کار خواهد شد. از سوی دیگر اگر فشار از حد استاندارد پایین تر باشد نیز دستگاه عملکرد مناسبی حین برش و انشعاب گیری گرم نخواهد داشت و به همین دلیلا عملیات با وقفه مواجه خواهد شد. از این حیث دستگاه پاورپم هم باید متناسب با فشار مورد ذنیاز برای انجام ثحیح عملیات انتخال شود و هم بر اساس آن تنظیم شود.

با تزریق روغن هیدرولیکی به دستگاه، گیربکس فعال شده و در حین فعالیت روغن هیدرولیکی را به شلنگ اتصال به پاور پک هدایت می کند و این عملیات به شکل مستمر و تا پایان عملیات انشعاب گیری گرم ادامه پیدا میکند.

مزایای استفاده از پاور پک در هات تپ:

1. بالا بردن سطح کیفی برش کاری : هنگامیکه زمان برش کاری طولانی باشد نیروی دستی قادر به انجام برش کاری نخواهد بود و خستگی ناشی از آن باعث پایین آمدن سطح کیفی برش کاری می گردد.
2. ایجاد تسهیل عملیات هات تپ در مواقعی که فشار سیال داخل لوله بالا باشد.
3. افزایش سرعت عملیات هات تپ زمانیکه جنس لوله از آلیاژ سخت و غیر قابل برش باشد.
4. کم کردن زمان بر شکاری لوله در انشعابات با سایز بالا

به طور کلی می توان گفت استفاده از دستگاه پاور پک در انجام هات تپ قابلیت بیشتری برای انجام دقیق و صحیح عملیات hot tap ایجاد می کند.

نیروی دستی:

نیروی دستی در دستگاه هات تپ توسط اپراتور به دستگاه وارد می شود این نیرو حالت پیشروی داشته ، وارد کردن نیرو به دستگاه از حساسیت و دقت بسیار بالایی برخوردار است. اپراتور هات تپ  بایستی با تجربه و مجرب باشد. هر گونه فشار بیش از حد وارد کردن به دستگاه در حین عملیات برش کاری می تواند باعث انحراف و شکسته شدن کاتر گردد و در انجام عملیات خلل ایجاد نماید و در نقطه مقابل آن وارد کردن نیروی کم باعث اتلاف وقت و فرسوده شدن کاتر گردیده که در نهایت باعث ایجاد فشار به پاورپک و دستگاه hot tap و به هدر رفتن زمان عملیات هات تپ می گردد.

به طور کلی می توان گفت استفاده از  دستگاه هات تپ یکی از بهترین روش های موجود جهت ایجاد انشعاب و اتصالات در لوله های خطوط  پتروشیمی و پالایشگاه  می باشد که چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ مدیریت زمان مقرون به صرفه تر از روش های دیگر می باشد. بدون شک استفاده از روش هات تپ گامی بزرگ در راستای پیشرفت و گسترش خطوط لوله پتروشیمی و پالایشگاه می باشد.

انشعاب گرم خطوط لوله یا عملیات هات تپ می تواند یکی از کارآمدترین فرایندها در خطوط لوله به منظور ایجاد انشعاب و توسعه خطوط لوله باشد، اما در عین حال می تواند فرایندی مخرب و آسیب رسان بر روند جاری یک مجموعه صنعتی باشد. در تشریح کاربرد و کارایی های هات تپ می بایست ابتدا به سراغ زمینه هایی که این فرایند در آن ها قابلیت کاربردی دارد اشاره کرد. به طور کلی هر واحد صنعتی که در صدد است روی خطوط لوله خود انشعابی ایجاد کند می تواند به صورت بالقوه مشتری عملیات انشعاب گیری گرم باشد. اصولاً این فرایند در هر مجموعه صنعتی قابل انجام است و از این حیث نمی توان آن را جزو شاخه بندی های صنعتی برشمرد. اما بسیاری از واحدها سراغ عملیات هات تپ نمی روند. دلایل آن را می توان به شرح زیر برشمرد:

• بسیاری از واحدهای صنعتی هیچ گونه آشنایی با این عملیات پیچیده خطوط لوله ندارند و به طور کلی اسمی از آن نشنیده اند. این مجموعه ها معمولاً واحدهایی هستند که فرایندهایی نظیر انشعاب گیری در آن ها به صورت بسیار محدود و موردی لازم می آید و به همین دلیل درکی از آن نخواهند داشت. مجتمع هایی از این دست تنها راه انشعاب گیری از خط لوله را بستن و تخلیه خط، و سپس بریدن بخش انشعابی متصور می شوند. این در حالی است که نمی دانند فرایند مذکور در مقایسه با هات تپ چه هزینه های مازادی را برایشان در پی خواهد داشت.

• واحدهای صنعتی دیگری ممکن است آشنایی نسبی با این فرایند داشته باشند ولی همین عدم اطلاعات دقیق ممکن است این تصور را در ذهن ایشان متبادر کند که هات تپ یک فرایند پرهزینه و مستلزم مهیا کردن تأسیسات و تجهیزات پیچیده ای می باشد. این در حالی ایت که عملیات انشعاب گیری گرم به لحاظ تأسیسات و تجهیزاتی که می بایست از طرف کارفرما مهیا شود چندان پیچیدگی ای نخواهد داشت و تصور فوق غلط است. تجهیزات اصلی توسط خود پیمانکار انشعاب گیری تهیه می شوند و پیچیدگی کار هم نه در تجهیزاتی است که کارفرما می بایست فراهم کند، بلکه در امکاناتی است که از طرف خود پیمانکار و مجری کار تهیه خواهد شد. این دست واحدهای صنعتی نیز از پذیرش عملیات مذکور سر باز زده و سراغ روش های جایگزین می روند.
• برخی واحدهای صنعتی هستند که انشعاب گیری مورد نیازشان چندان خللی در فرایندهای اصلی کار صنعتی شان ایجاد نمی کند. بنابراین ترجیح می دهند از این فرایند استفاده نکنند. هات تپ یک فرایند ویژه ضربتی ایست که ظرف مدت زمان کوتاه انجام شده و مانع ایجاد وقفه در فعالیت های جاری مجتمع صنعتی خواهد شد. از این رو واحدی که فرایندها اصلی آن بدون چنین اضطراری به فعالیت خود ادامه می دهند نیازی به بهره گیری از هات تپ نخواهند داشت. تصور کنید برای مثال یکی از خطوط لوله انتقال آب یا گازوئیل به تجهیزات کارگاهی یک واحد صنعتی دچار بریدگی شده است. یا این که واحد مذکور در راستای طرح توسعه خود، تعدادی تجهیزات به مجموعه افزوده است و نیاز دارد با انشعاب گیری از خطوط لوله موجود، سوخت را به این تجهیزات نیز برساند. بدیهی است اگر برای این موارد امکان پذیر باشد، آن ها ترجیح خواهند داد در مواقع تغییر شیفت، تعطیلی کار، وقفه های رایج فرایندی و مواردی از این دست انشعاب گیری را به همان روش سنتی و از طریق تخلیه خط انجام دهند. بنابراین بهره گیری از هات تپ خطوط لوله برایشان صرفه اقتصادی به بار نخواهد آورد.
• برخی دیگر از واحدهای صنعتی نسبت به ضریب ریسک بالای عملیات هات تپ دچار اشتباه هستند. فقدان اطلاعات کافی این تصور را به ذهن ایشان متبادر کرده است که هات تپ در مقایسه با روش های رایج و سنتی دارای ریسک بالایی است. از این رو این دسته واحدها دردسرها و زمان و هزینه اضافی انشعاب گیری به روش سنتی را تقبل می کنند اما حاضر نیستند تن به انشعاب گیری گرم به روش هات تپ بدهند. این در حالی است که عملیات انشعاب گرم در صورت رعایت استانداردها و به کارگیری نیروی متبحر و با دانش و تجربه بدون کوچک ترین ایردای به انجام خواهد رسید.

موارد ذکر شده بخشی از سوء ظن ها نسبت به ماهیت و کارکرد، و کارایی عملیات انشعاب گیری گرم هات تپ می باشد. بسیاری از واحدهای صنعتی بر حسب توهمات فوق تن به این عملیات نمی دهند و ترجیح می دهند از روش های پیشین استفاده کنند. در حالی که دانش کافی در خصوص این پروژه پیچیده صنعتی، ذهن را متوجه خواهد کرد که هیچ یک از توجیهات فوق برای انتخاب نکردن انشعاب گرم قابل قبول نیست. برای تمامی واحدهای مذکور در هر شرایطی که باشند، هات تپ بهترین گزینه است. البته باید اشاره داشت که در مواقعی انجام هات تپ اصلاً امکان پذیر نخواهد بود و بهتر است از روش های جایگزین استفاده شود؛ اما تشخیص این امر بر عهده پیمانکار هات تپ است. او است که بر اساس مطالعات امکان سنجی و تحقیق و توسعه امکان یا عدم امکان انجام عملیات را تشخیص می دهد. در صورت امکان پذیری انجام کار، انشعاب گرم هات تپ بهترین راه حل برای رفع مشکلاتی است که مجتمع های صنعتی در خصوص انشعاب گیری از خطوط لوله موجود می تواند بهره گیری کنند.

امروزه خوشبختانه واحدهای صنعتی نفتی و گازی و پتروشیمی، بر حسب الزامات و تکرر نیاز به انجام انشعاب گیری خط لوله به استلزامات عملیات هات تپ پی برده و اغلب برای انشعاب گیری به سراغ این فرایند می روند. اما هنوز بسیاری از واحدهای صنعتی در زمینه های غیر، یا حتی زمینه های مرتبط به نفت و گاز نیز اطلاعات و اشراف کافی روی مزایای هات تپ خطوط لوله ندارند .و همین امر آن ها را به انتخاب روش های پر هسزینه، و چه بسا پر ریسک تر وامی دارد.

هات تپ– عملیات هات تپ– انشعاب گرم هات تپ

هات تپ از جمله فرایندهای صنعتی است که در برخی از مراحل باید بسیار دقیق و در تلورانس های بسیار پایین انجام شود. عملیات هات تپ به لحاظ فنی و ایمنی بسیار حساس است و از این رو در تمامی فازها باید به دقت به داده های حاصل از اندازه گیری هر یک از متغیرها توجه داشت تا عملیات بدون ایجاد کوچک ترین ایرادی به اتمام برسد.اهمیت فاکتور اندازه گیری دقیق متغیرها زمانی آشکارتر می شود که بدانیم تمامی برنامه ریزی ها و طراحی ها، و فرایندهای اجرایی از طریق داده هایی انجام می گیرند که محصول اندازه گیری ها هستند. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می کنیم.

تیم مهندسی پس از بازدید از سایت در قدم اول باید در خصوص انتخاب نوع اتصال تصمیم گیری کند. انجام طراحی اتصال مورد نظر نیز از گام هایی است که مهندسین می بایست انجام دهند، و بدیهی است که تمامی این گام ها پس از دریافت اطلاعات فنی خط لوله یا مخزن صورت خواهند گرفت. تجزیه و تحلیل، امکان سنحی و طراحی کاملاً وابسته به داده های دریافتی است. مجری هات تپ و مهندسین طراح وی بر اساس داده هایی نظیر سایز لوله، سایز انشعاب، ضخامت لوله، فشار سیال، دمای آن و مواردای از این قبیل در خصوص انتخاب نوع اتصال و طراحی و ساخت آن تصمیم می گیرند. حال فرض کنید که داده های دریافتی در این خصوص دچار ایراد و اشتباه باشند. در این صورت بدیهی است که باید انتظار سوء عملکرد و بروز ایراد را داشته باشیم. در صورتی که به هر دلیلی هر یک از این فرایندها دچار ایراد شوند کل عملیلات با خدشه مواجه خواهد شد. برای مثال کافی است که ضخامت سنجی به نحوی صحیح انجام نگرفته باشد؛ در این صورت بدیهی است که متریال اتصالی که می بایست ساخته شود نادرست انتخاب می شود و پس از نصب اتصال و حین هات تپ، یا بعد آز آن این بی دقتی می تواند تبعات زیان بار خود را نشان دهد.

در خصوص فرایند ساخت اتصال نیز اوضاع به همین منوال است. ممکن است تیم مهندسی هات تپ تمامی طراحی ها را به درستی انجام داده باشند و نقشه و دستورالعمل ها آماده عملیاتی شده باشند، و از طرفی تیم سازنده اتصال نیز مهارت کافی را داشته باشند، اما فقط به دلایل کوچک نظیر عدم کالیبراسیون ابزارهای اندازه گیری و بروز ایراد در زوایه ها و ابعاد، اتصال نادرست از آب دربیاید و کل کار را مخدوش سازد. برای مثال تصور کنید تراز مورد اسفاده سازندگان اتصال کالیبره نبود و دارای خطای مشهود باشد. در این صورت بسیاری از زوایا اشتباه از کار درامده و به این ترتیب کار خروجی خوبی نخواهد داشت.

در خصوص نصب و جوشکاری اتصال روی لوله یا مخزن نیز باید توجه داشت در صورتی که تراز یا سایر ابزار نصب دارای عملکرد صحیح نباشند ممکن است فرایند نصب دچار ایراد شود و اتصال در زاویه ای مغایر با آن چه مد نظر بود نصب شود. فرایندهای تست جوش و تست فشار نیز به همان میزان اندازه گیری ها و بازرسی های مذکور شایان توجه می باشند و در خصو آن ها نیز باید از بهترین ابزارهای تست استفاده کرد. بارها و بارها پیش آمده است به دلیل استفاد از گیج های نامناسب و غیر ستاندارد، یا نا متناسب با شرایط کار حین انجام تست های فشار، تیم های بازرسی و اجرایی هات تپ دچار اشتباه محاسباتی شده و به این ترتیب عملیات با مخاطراتی مواحه شده است. برای مثال تصور کنید ولوی که می باید پیش از هات تپ در محل نصب شود به درستی مورد بررسی تست فشار قرار رفته نشده باشد. بدیهی است پس از نصب ممکن است از ناحیه چنین ولوی دچار خطا و بروز ایراد شویم. یا تصور کنید که تست جوش اسپلیت تی یا سایر قطعاتی که جوشکاری روی شان انجانم شده است صحیح نبوده باشد. باز هم این ایراد خطاهای خود را در مراحل بعدی نشان خواهد داد.

خود دستگاه هات تپ نیز از این منظر شایان توجه است. چنان که می دانیم دستگاه به همراه کلیه قطعات  و تجهیزاتش پیش از انجام هات تپ مورد بازرسی و آماده سازی قرار می گیرد. این دستگاه بر حسب سایز انشعاب، میزان پیشروی مورد نیاز، ضخامت و جنس لوله و مواردی از این قبلی آماده سازی می شود. بنابراین روی دستگاه هات تپ نیز پیش از عملیات باید تنظیماتی انجام شود. انجام صحیح این تنظیمات در درجه اول مشروط به دقت ابزارهای تنظیمات مذکور می باشد. سایزبندی ها و بازرسی ها توسط این ابزار انجام می شود. در صورتی که به لحاظ فاکتورهای اندازه گیری ایرادی داشته باشند، این ایراد خود را در قالب خطا به کل پروسه تسری می دهد و به این ترتیب ممکن است عملیات هات تپ دچار مشکل شود.

حین اجرای هات تپ نیز بار دیگر باید نسبت به دقت ابزارهای اندازه گیری و تست اطمینان حاصل شود. خصوصاً گیج های سنجش فشار سیال و نیز گیج نشان گر فشار وارده بر پاور یونیت در این مرحله حائز اهمیت می باشند. به علاوه اگر دمای لوله در سطح نامتعارفی باشد ناحیه عملیاتی هات تپ باید به لحاظ فاکتورهای دمایی روی لوله مورد بررسی مستمر قرار گیرد که این امر هم ابزارهای اندازه گیری دقیق را می طلبد.

ابزارهای اندازه گیری یی که در مراحل مختلف عملیات هات تپ مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:

• متر
• تراز
• ضخامت سنج
• ابزار تست فشار هیدرو استاتیک
• فشار سنج
• کولیس

از آن چه گفته شد می توان پی به اهمیت فاکتور اندازه گیری در عملیات انشعاب گرم هات تپ برد. ابزارهایی نظیر دماسنج، فشار سنج، ضخامت سنج، گیج های اندازه گیری شاخص های مختلف، ابزارهای اندازه گیری نظیر متر و….، ضخامت سنج ها، ابزارهایانداز ه گیری فشار یا دستگاه های تست هیدرواستاتیک و مواردی از این قبیل همگی باید حین انجام مراتب عملیاتی کار کالیبره و مطمئن باشند و کمترین تلورانس خطای ممکن را به ما نشان دهند. هر کدام از این ابزارها می توان منشأ یک فاجعه حین هات تپ یا پس از آن باشد. از این رو به جاست که تا جای ممکن نسبت به این ابزارهای اندازه گیری دقت و اهتمام ویژه را داشت تا عملیات هات تپ با صحت و دقت کامل به انجام برسد.

هات تپ – اتصال هات تپ – دستگاه هات تپ – انشعاب هات تپ