ایمنی هات تپ

اجرای هات تپ و شاخص های ایمنی

عملیات انشعاب گیری گرم هات تپ با وجود وحدت در رویه و دستورالعمل، در شرایط و مخنصات جغرافیایی مختلف ویژگی های خاص خود را می طلبد و از این رو تیم اجرای هات تپ باید در خصوص هر عملیات hot tap مجهز به روش های اجرایی و دستور کار مشخص آن عملیات به خصوص باشد. متغیرهایی که شرایط کاری انجام عملیات انشعاب گرم را تعیین می کنند متعددند که مجری فرایند باید در دستورالعمل ها و چک لیست جامع خود همه آن ها را پوشش داده باشد.

برای مثال زمانی که عملیات می بایست روی خط لوله حاوی سیال گاز ترش یا مواد و سیالاتی که گاز ترش بخشی از آن هاست انجام شود، شرایط بسیار متفاوت از زمانی خواهد بود که کار می بایست روی سیال آب یا حتی نفت خام انجام شود. در مورد اول رعایت احتیاطات و در نظر گرفتن تمامی جوانب امر بسیار ضروری است. در خصوص عملیات روی H2S حساسیت های ایمنی باید به قدری بالا باشد که از حساسیت های فنی بالاتر باشد. در واقع در این فسم از فرایندها دستورالعمل های فنی می بایست تحت الشعاع دستورالعمل ایمنی قرار گیرد.

ما بر حسب حساسیت متغیرها می بایست ابتدائاً اولویت های کار را بر حسب ضریب حساسیت مشخص کرد. باید ابتدا تمامی شاخص های دخیل در اجرای هات تپ را شناسایی کرده و برای هر کدام وزنی قایل شویم. در برخی موارد توجه به آیتم های فنی مثل پیشروی دقیق و مناسب اهمیتی بیش از آیتم های ایمنی نظیر استفاده ضروری از ابزار و تجهیزات اطفاء حریق دارد. در برخی موارد دیگر عکس این مورد اتفاق می افتد و استفاده از تجهیزات و دستورکارهای امینی برای اجرای هات تپ اهمیتی به وفور بیشتر دارد.

یک عملیات انشعاب گرم یا hot tap روی خط گاز ترش را در نظر بگیرید که دارای حساسیت های ایمنی بسیار بالایی است. در این خصوص اجرای هات تپ باید به شیوه ای برنامه ریزی شود که کوچک ترین آسیب ایمنی به کار وارد نشود. نشتی مقدار ناچیز از این سیال هم می تواند تبعات سنگین به جای بگذارد. بنابراین فرایندهای فنی اجرای هات تپ باید کاملاً تحت الشعاع فرایندهای ایمنی قرار گیرند. در روند اجرایی میزان پیشروی و باردهی به دستگاه هات تپ باید به قدری باشد که مطمئن باشیم کوچک ترین ایرادی که باعث اختلال در کار هات تپ می شود بروز نخواهد یافت.

باید اطمینان داشته باشیم که فرایند جوشکاری اتصال روی خط لوله به هیچ وجه دارای ایراد و نقص بالقوه نمی باشد. هر گونه خطای احتمالی در جوشکاری باید پیشاپیش محاسبه و مورد نظر قرار گرفته شده باشد. معمولاً در جوشکاری حداقل دو نفر در مجاورت لوله مشغول نصب اتصال روی خط لوله هستند و کوچک ترین سوراخ شدگی خط لوله این دو را در معرض مستقیم گاز خطرناک H2S قرار خواهد داد. از این رو باید اصل را در درجه اول بر ایمنی کار گذاشت. گرچه میان متغیرهای فنی و ایمنی اجرای هات تپ تناقض و تنافری وجود ندارد و تقویت هر یک ضریب اطمینان دیگری را بالا می برد، اما با این حال اولویت بندی و وزن دهی به هر یک از فاریندها و متغیرها جزو اصول کار گرم هات تپ می باشد.

هات تپ روی خط گاز ترش h2s — ایمنی در اجرای هات تپ

از دیگر مواردی که می توان به لحاظ اهمیت فاکتورهای ایمنی بدان توجه داشت کار در ارتفاع است. اجرای هات تپ در ارتفاع معمولاً در بسکت و توسط حداقل دو نفر اپراتور انجام خواهد شد که یکی وظیفه باردهی به دستگاه جهت پیشروی، و دیگری وظیفه کنترل و مدیریت مولتی پلیر منتقل کننده فشار هیدرولیکی بر دستگاه را ایفا خواهد کرد. این دو نفر باید در حداکثر شرایط ایمنی کار خود را انجام دهند. فشارهای وارده از ناحیه محرک هیدرولیکی از یک سو، و زاویه قرارگیری و نحوه باردهی به دستگاه از جوانب دیگر، آیتم ها و متغیرهای بالقوه ایمنی هستند که عوامل فنی عملیات هات تپ باید تحت الشعاع آن قرار گیرند. برای مثال صحیح است که اجرای هات تپ باید به صورت پیوسته و بدون وقفه تا برش کامل لوله و عقب نشینی کامل دستگاه انجام شود، اما اگر به هر دلیلی اپراتورها احساس ضعف و سستی حین کار کنند، باید فرایند را متوقف کرد و نیروی انسانی را تعویض کرد، یا فرصت کافی برای استراحت و ریکاوری را برایشان فراهم کرد.

در غیر این صورت خطراتی متوجه نیروی انسانی خواهد شد که طبیعتاً خود عملیات hot tap را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. این مورد و موارد مشابه آیتم هایی هستند که عطق توجه به آن ها اهمیت متغیرهای ایمنی را بیشتر نشان خواهد داد. مجموعه اجرایی هات تپ باید نسبت به ایبن فاکتورها حساسیت کافی را داشته باشد تا بتواند به بهترین و صحیح ترین نحو ممکن فرایندها را با موفقیت به اتمام برساند.

از جمله سایر مواردی که در آن ها متغیرهای ایمنی اهمیتی بیش از متغیرهای فنی دارند، می توان به انجام کار گرم انشعاب گیری در فضاهای محدود و بسته، اجرای هات تپ در محیط های آلوده به مواد شیمیایی، انجام فرایند در اماکن عمومی و پر تردد نظیر خطوط لوله درون شهری، عملیات روی خطوط پرفشار و با دمای بالا نظیر اجرای هات تپ بخار و مواردی از این دست اشاره کرد.

یک پیمانکار مطمئن اجرایی هات تپ می بایست به همان میزان که در زمینه پرورش نیروی انسانی و اپراتورهای فنی اهتمام می ورزد، در خصوص شاخص های ایمنی و بهداشت فرایند کار گرم انشعاب گیری نیز توجه کافی را داشته باشد. اهمال در هر کدام از این موارد کل فرایند، کارفرما، و نیروی انسانی را در معرض آسیب قرار خواهد داد. انشعاب گرم یک فرایند خطوط لوله با ماهیت ویژه و حساس است و از همین رو در خصوص آن هیچ گونه کم توجهی جایز نیست.

هات تپ و خطرات ایمنی

تای این یا عملیات هات تپ خطوط لوله و مخازن دارای نکات ایمنی عدیده ای است. باید توجه داشت که فرایندهای موجود در مجتمع های نفتی و گازی و پتروشیمی به لحا میزان خطراتی که فرایند را تهدید می کنند از ضریب بالایی برخوردار است. در میان این ها عملیات هایی نظیر انشعاب گیری گرم هات تپ حساسیت و ضریب ریسک بالاتری هم دارد چرا که جزو فرایندهای ویژه می باشد و در شرایطی انجام می شود که خط لوله حاوی سیال می باشد. از این روی می بایست نهایت احتیاط را در خصوص عملیات هات تپ و ما به ازای آن داشته باشیم تا کوچک ترین خطری فرایند را تهدید نکند.

عملیات هات تپ از چند حیث دارای ضریب ریسک بالایی می باشد. در درجه اول این که کار روی خطوط لوله زنده انجام می شود. کلیه فرایندهای مربوط به انشعاب گیری، از جوشکاری اتصال روی خط لوله گرفته تا نصب دستگاه هات تپ روی لوله و انجام عملیات همگی در شرایطی انجام می شوند که خط مملو از سیال است. حال اگر سیال موجود در خط از نوع قابل احتراق یا قابل اشتعال باشد که شرایط به مراتب دشوارتر خواهد شد و می بایست اقدامات ایمنی دقیق به منظور پیشگیری از وقوع هر گونه سانحه را در دستور کار قرار داد. اجزا و قطعات دستگاه هات تپ پبا لوله درگیر می شوند و پس از برش لوله با خود سیال تماس خواهند داشت. شرایط باید به گونه ای باشد که این تصادمات اختلالی در روند کار ایجاد نکند. ماهیت عملیات انشعاب گیری گرم یا هات تپ در همین مزیت آن است که روی خط لوله جاری قابل انجام است و از قضا برای انشعاب گیری، دستگاه هات تپ از جریان سیال به عنوان جریان خنک کننده حرارت ناشی از برش استفاده می کند. نباید اجازه دهیم که این مزیت تبدیل به یک تهدید در عملیات شود و انشعاب گیری را به دشواری هایی دچار کند.

از سوی دیگر، محیطی که عملیات در آن انجام می شود می بایست دارای استانداردهای زیست محیطی و شاخص های آلایندگی مناسب باشد. در غیر این صورت هم ایمنی عملیات، هم سلامت و بهداشت نیروی انسانی و هم خود محیط مجتمع در معرض خطر قرار خواهد گرفت. در این خصوص مجری عملیات هات تپ باید کاملاً هوشیار باشد تا کوچک ترین مشکلی از جانب محیط و متغیرهای آن به پروژه وارد نشود. حلال ها، اسیدها، هیدروکربن ها و سایر آلاینده های مخرب و مضر، موادی هستند که ممکن است در مجتمع های پالایشگاهی منتشر باشند و نیروی انسانی را در معرض خطرات خود قرار دهند. در این خصوص محیط باید حداقل شاخصه های استاندارد برای انجام فرایند فنی هات تپ را داشته باشد. برخی از این مواد ممکن است باعث گیجی، حالت تهوع و به طور کلی بهم ریختن تمرکز نیروی انسانی شوند. این در حالی است که اپراتور هات تپ در تمام طول فرایند می بایست تمام و کمال بر کار تمرکز داشته باشد.

گرما و سرمای زیاده حد، به قدری که مانع انجام خدمات به نحو مناسب باشد از دیگر آسیب هایی است که مجری عملیات هات تپ ممکن است با آن ها چالش پیدا کند. گرما زدگی، بی حسی، استرس های گرمایی، شوک گرمایی، کاهش فشار و مواردی از این قسم می توانند نیروی کار را در ادامه سرویس دهی هات تپ با مشکل دچار کنند. وقتی که این شرایط برای نیروی کار حاد شود و کنترل خود را از دست بدهد، ممکن است متعاقباً آسیب ها شدت بیشتری به خود بگیرد. نیرویی که توان خود را از دست داده و دچار گرمازدگی و از این قبیل شده است، ممکن است تعادل خود را از دست داده و با خطراتی نظیر سقوط، افتادن در حفره ها و محل های خطرناک و مواردی از این دست دچار شود. از این رو ضمن در نظر داشتن شرایط زیست محیطی می بایست نیروی انسانی را به ابزارهای نظیر کمربند ایمنی نیز تجهیز کرد تا احتمال بروز سانحه کاهش یابد.

با توجه به سنگین بودن وزن بالای برخی از قطعات در عملیات هات تپ نیروی انسانی فقط می بایست حمل دستی را برای قطعاتی تقبل کند که از استانداردهای رایج فراتر نمی روند. برای مثال حمل دستی پاوریونیت یا خود دستگاه هات تپ اقدام جالبی محسوب نمی شود. این ابزارها سنگین وزن بوده و می توانند نیروی انسانی را در میان مدت از پا بیاندازند. در خصوص قطعاتی که حمل شان مجاز می باشد نیز باید حمل به صورتی انجام گیرد که کمترین فشار به مفاصل و بخش های آسیب زای بدن وارد شود.

از دیگر نکات در عملیات هات تپ این است که این فرایند از ابتدای فاز اجرایی تا نهایی شدن و تحویل کوپن لوله به کارفرما معمولاً به چند روز نیاز دارد. خصوص در مورد عملیات های سیاز بزرگ و دشوارتر زمان طولانی تر خواهد بود. باید در نظر داشت با توجه به سنگین و دشوار بودن هر یک از مراحل اجرایی، باید زمان و مکان مناسب برای نیروی کار جهت استراحت کافی وجود داشته باشد. نیروی کار نمی بایست نسبت به این مسأله تحت فشار باشند چرا که تبعات آن در فرایند اجرایی بروز خواهد یافت. محل اسکان مناسب، تغذیه خوب و فراهم آوردن شرایط روانی مساعد برای انجام کار دشوار هات تپ از وظایف متولی امر محسوب می شود. فقدان این موارد به لحاظ سیستمی بر کیفیت کار تأثیر منفی خواهد گذاشت؛ می تواند باعث خستگی مفرط نیروی انسانی شود، روحیه ایشان را تضعیف کند و باعث مجادلات و درگیری ها در محل کار شود، ضریب تحمل اپراتورها را در مواجهه با مشکلات پیشروی هات تپ کاهش دهد و به طور کلی در خروجی فرایند تأثیر منفی باقی بگذارد.

نکات فوق بخشی از راهکارها برای ایمن سازی و افزایش ضریب اطمینان عملیات هات تپ محسوب می شوند. بدیهی است هر چه دایره این نکات گسترده تر شود عملیات با کیفیت و اطمینان بیشتری انجام خواهد شد. شرکت پیشگام صنعت ابزار بر حسب تجارب خود به این نکات دست یافته و آن ها را به مرور در اختیار مراجعه کنندگان به سایت قرار خواهیم داد.

هات تپ– عملیات هات تپ- اپراتور هات تپ– تای این

تأسیسات هات تپ

هات تپ خطوط لوله همچون هر فرایند صنعتی و خدماتی دیگر نیازمند یک سری تجهیزات و ابزارهای تأسیساتی برای پیشبرد مراحل خاص خود است. معمولاً عملیات های خطوط لوله به جهت اهمیتی که به لحاظ ایمنی و فنی دارند در مقایسه با سایر امور فنی تأسیسات مطمئن تر و دقیق تری را می طلبند. فرایند نظارت و بازرسی بر تأمیبن نیازهای تأسیساتی یک عملیات هات تپ جزو اصول و لوازم پیشبرد یک عملیات انشعاب گرم مطمئن خواهد بود. اهمال و بی توجهی در این خصوص به هیچ عنوان جایز نیست. از این رو در دستورالعمل ها و روش های اجرایی عملیات انشعاب گرم هات تپ ضرورتاً از تهیه و تأمین تأسیسات هات تپ یاد می شود و مسئول و ناظر فرایند به طور مشخص تعیین می شود. این شخص می بایست لیستی از تأسیسات مورد نیاز برای انجام عملیات انشعاب گرم هات تپ فراهم کند و بر اساس آن مکانیزم تهیه و تأمین تأسیسات هات تپ را تحت نظارت خود قرار دهد.

تأسیسات مورد نیاز برای انجام عملیات انشعاب گیری گرم hot tap معمولاً بسته به نوع پروژه متغیر است. برای مثال ممکن است عملیات در فشارهای پایین انجام شود یا مجری عملیات هات تپ متقاعد شود که از پاوریونیت ها و موتورهای پنوماتیکی استفاده کند، یا در شرایطی دیگر ممکن است عملیات توسط موتورهای پاوریونیت هیدرولیکی به انجام برسد. شرایط کار و نوع تأسیسات فراهم شده در این دو حالت با هم متفاوت خواهد بود. ممکن است عملیات در سطح زمین انجام شود یا در ارتفاع صورت گیرد. در صورتی که هات تپ می بایست در ارتفاع انجام شود نصب و تجهیز اسکافولد به منظطور تسهیل تردد و انجام عملیات انشعاب گیری ضروری خواهد بود. فرایند نصب باید تحت نظارت بازرسی انجام شود که مجری فرایند انشعاب به روش گرم برگزیده است تا معیارها و استانداردهای نصب اسکافولد به منظور انشعاب گیری گرم رعایت شود.

فصلی از سال که عملیات هات تپ انجام می شود نیز در تعیین تأسیسات مورد نیاز برای انجام کار تعیین کننده خواهد بود. در صورتی که کار در فصل های پاییز و زمستان انجام می گیرد احتمال آسیب رسیدن به جوش بر اثر بارش باران یا وزش باد زیاد خواهد بود. در این خصوص باید تدابیر لازم اندیشیده شده باشد. استفاده از کاورها برای انجام عملیات جوشکاری ضروری خواهد بود. همچنین در صورتی که به خاطر بارندگی سطح لوله خیس شده باشد حتما می بایست پیش از آغاز جوشکاری اتصال روی لوله سطح لوله را خشک کرد تا خطوط جوش دچار آسیب و ایراد نشوند. البته در خصوص خود عملیات hot tapping چنین محدودیتی وجود دارد و وضعیت آب و هوایی تأثیری در روند اجرای انشعاب گرم یا هات تپ ندارد اما در صورت بروز ایراد در جوشکاری خود عملیات هات تپ نیز با ایراد و مشکل مواجه خواهد بود.

علاوه بر تأسیسات فنی که مستقیماً بر روند پیشبرد عملیات هات تپ تأثیر دارند، تأسیسات ایمنی نیز جزو لوازم اصلی کار در هات تپ محسوب می شوند که ناظر فرایند هات تپ بدون تهیه شدن آن ها نباید تن به عملیات انشعاب گیری گرم بدهد. hottapping operation یک عملیات حساس است و گرچه در صورت رعایت اصول ایمنی فنی کوچک ترین ایراد فنی و ایمنی حین انجام آن بروز نمی دهد، اما ایرادات احتمالی در عملیات انشعاب گرم دارای شدت وقوع بالایی هستند و معمولاً آسیب های مالی و چه بسا جانی به همراه دارند. از این رو در تهیه و تدارک تأسیسات ایمنی می بایست بسیار دقیق و حساس عمل کرد. نظارت بر فرایند ساخت و آماده سازی مسیر تردد اپراتورها از جمله لوازم اصلی در تأیید اصول ایمنی کار هات تپ است. می بایست تأسیساتی نظیر اسکافولد یا از این دست به گونه ای چیده شوند که مسیر تردد اپراتورهای انشعاب گرم به آسان ترین شکل ممکن باشد. ایشان می بایست در مواقع خطر دسترسی سریع و آسان به مسیر داشته باشند تا بتوانند در اسرع وقت خود را از محل عملیات دور کنند.

در نظر داشتن کپسول های اطفاء حریق از جمله موارد دیگر است. گرچه در صورت بروز احتراق درعملیات هات تپ احیاناً سطح احتراق و اشتعال بسیار بالاتر از آن خواهد بود که بتوان از طریق این کپسول ها مهارش کرد، اما در هر صورت کپسول های اطفاء ابزارهای موقتی هستند که تا آماده سازی اقدامات اساسی اطفاء می تواند روند بروز سانحه را به تعویق بیاندازند. در این خصوص پیش بینی های لازم می بایست صورت گرفته شده باشد.

همچنین تیم آتش نشانی نیز می بایست در محل حضور داشته باشد تا در صورت وقوع سوانح بزرگ تر بتواند رفع سانحه نماید. عملیات هات تپ به صورت بالقوه می تواند خطرات بزرگی داشته باشد. بروز هر گونه ایراد در هر کدام از مراحل انجام هات تپ ممکن است تبعات زیان باری را بر مجموعه داشته باشد. از این رو وجود یک تیم آتش نشانی در محل انجام کار جزو الزامات کار hot tap است، مگر آن که تمامی جوانب سنجیده شده باشد و تیم اجرایی عملیات هات تپ و کارفرما نسبت به احتمال بروز کوچک ترین سانحه منجر به اشتعال یا انفجار مطمئن بوده باشند.

در نهایت انجام هماهنگی ها جهت اعزام تیم های ایمنی و در صورت نیاز هلال احمر در محل انجام عملیات نیز بسته به میزان حساسیت پروژه هات تپ توصیه می شود. از آن جا که ممکن است صدمات و آسیب های انسانی نیز به همراه داشته باشیم پیش بینی این امر به دور از فایده نخواهد بود.

خوشبختانه امروز به جهت افزایش حساسیت نسبت به اصول ایمنی در کار، کارفرمایان معمولاً دارای تیم های ایمنی و بهداشت صنعتی می باشند خود بر کلیه فرایندهایی که در محل مجتمع های شان انجام می شوند نظارت دارند. آن ها خود به مثابه ناظر فرایند بر عملکرد چوشکاران و اپراتورهای عملیات هات تپ نظارت می کنند و نات ایمنی فنی را به ایشان گوشزد می کنند اما باید توجه داشت که به جهت عدم آشنایی و تسلط این نیروها بر مختصات و فرایندهای مربوطه به عملیات هات تپ، و نیز به جهت عدم آشنایی ایشان با حساسیت های کار گرم هات تپ نمی توان از ایشان انتظار نظارت دقیق و صحیحی داشت. خود تیم اجرایی هات تپ می باید نسبت به این امر اهتمام ویژه داشته باشد و در صورتی که در هر کدام از مراحل نقص و کاستی دید مراتب را به اطلاع کارفرما برساند تا اقدامات مقتضی برای انجام کار در نظر گرفته شود.

عملیات هات تپ فرایند آماده سازی طولانی ای دارد و تهیه و تدارک کلیه تجهیزات و تأسیسات در کنار آماده سازی قطعات و ماشین آلات زمانی به مراتب بیشتر از خود عملیات انشعاب گیری گرم را اشغال خواهد کرد. تیم اجرایی و مهندسی هات تپ با دقت و حوصله و با صبوری تمام مراحل را به انجام می رساند و نسبت به هیچ کدام از آن ها اهمال نخواهد کرد تا کار به بهترین شکل ممکن تحویل داده شود.