اپراتور هات تپ

اپراتور هات تپ ، یکی از افراد حاضر در بین نیروی انسانی عملیات هات تپ خواهد بود. اپراتور هات تپ وظیفه سنگین و نقش مهمی را در طول عملیات بر عهده خواهد داشت. برعهده گرفتن این عهده توسط افراد نیاز به تحصیل آموزش های فنی و ایمنی و کسب تجارب کافی برای انجام عملیات خواهد داشت.

اپراتور هات تپ
اپراتور هات تپ

در عملیات هات تپ متغیرهای فراوانی وجود دارد که اجرای درست و مطمئن عملیات هات تپ را تضمین می کند. یکی از این متغیر ها نیروی انسانی است. از آن جایی که هات تپ روی خطوط حاوی سیال اجرا می شود و بخش اصلی کار به صورت غیر اتوماتیک و مستقیما توسط نیروهای کار انجام می شود ، بدیهی است که نقش نیروهای انسانی در این پروسه بسیار با اهمیت و حساس خواهد بود.

فرهنگ ایمنی مجموعه ای پیچیده از باورها ، دانش و رفتارهایی است که افراد را در محیط کاری بیمه کرده و مصون نگه می دارد. فرهنگ ایمنی باید قبل از ورود به محیط صنعتی در ذهن و فکر افراد جامعه تثبیت شود به نحوی که هیچ کس حاضر نباشد در محیط کاری خود بدون در نظر داشتن ایمنی لازم شروع به کار کند. ایمنی در هات تپ مهم ترین بخش عملیات را تشکیل می دهد.

چگونگی آماده سازی نیروی اپراتور هات تپ

نیروی انسانی نقش بسیار ویژه ای در پیاده سازی عملیات هات تپ دارد. بنابراین میزان ابتکار عمل و تمرکز و انعطاف پذیری نیروی کار از اهمیت بخصوصی برخوردار است. به همین دلیل برای رسیدن به این میزان تبحر الزاماتی لازم است که در زیر به آن ها اشاره خواهیم کرد.

آموزش اپراتور هات تپ

مهم ترین شرط ورود اپراتور انسانی به عملیات هات تپ آموزش اصولی و صحیح می باشد. اپراتور هات تپ می بایست در مراحل اولیه آموزش خود با دستگاه هات تپ و اجزای آن آشنا شود. سپس عملکرد هر یک از اجزا را خواهد شناخت و در نهایت به صورت آزمایشی وارد فاز عملیاتی هات تپ خواهد شد. نیروی کار یا اپراتور هات تپ تنها در صورتی می تواند درفاز عملیاتی هات تپ حضور پیدا کند که دوره آزمایشی را با موفقیت پشت سر گذاشته باشد و به تمام جوانب هات تپ و برطرف کردن خطرهای احتمالی در حین انجام کار تسلط پیدا کرده باشد.

این آموزش ها فقط مختص به زمان استخدام نیروی کار نمی شود بلکه برای بالا بردن  سطح بهره وری و کارایی ، آموزش های ضمن خدمت و دوره های کوتا ه مدت tbm برای کارآموزان اپراتوری هات تپ برگزار خواهد شد.

آموزش های کوتاه مدت یا tbm از سوی مجموعه ایمنی اجرای هات تپ با توجه به شرایط محیطی و فنی پروژه ها انجام می گیرد. تیم ایمنی با حضور در محل اجرای عملیات هات تپ تمام فاکتورهای ایمنی از جمله داربست ، حفاری ، شرایط خط لوله و یا مخزن ، گازها و مواد شیمیایی متصاعد در محیط را مورد ارزیابی قرار می دهند و بر اساس آنها دستورالعمل های ایمنی را در مدت کوتاهی به نیروی کار آموزش می دهند تا نیروی کار با اعتماد به نفس بالاتر و تمرکز بیشتر در محل حاضر شود.

تست اپراتور هات تپ

اخذ تست و آزمون از نیروی کار جزء فاکتورهایی است که باعث ارتقای تکنیک انجام کار و حفظ تعادل و ابتکار عمل می شود. حتی زمانی که نیروی کار برای مدتی از پروژه های عملیاتی دور مانده باشد ، اخد آزمون های اجرایی وارزیابی مجدد در دستور کار قرار می گیرد تا میزان دانش وی نسبت به عملیات هات تپ مجددأ سنجیده شود.

این آزمون ها در محل کارگاه و سپس روی خطوط لوله به صورت آزمایشی انجام می شود. از آن جایی که هات تپ یک فرایند مدرن و با پیچیدگی های فراوانی است لذا میزان دانش نیروی کار نیز باید همانند تجهیزات عملیات به روز باشد. چنانچه توجه لازم در خصوص آموزش اپراتورهای هات تپ به کار برده نشود ، امکان بروز خسارات و صدمات جبران ناپذیر درعملیات هات تپ افزایش خواهد یافت.

فراهم سازی امکانات رفاهی برای اپراتور هات تپ

امکانات رفاهی نقش بسیار زیادی در اجرای عملیات هات تپ دارد. برای اجرای عملیات هات تپ نیاز به زمان زیادی نداریم و در بازه زمانی کوتاهی کار به اتمام خواهد رسید سرعت پیشروی عملیات بستگی به این مساله دارد که نیروی انسانی آمادگی و تمرکز کافی برای اجرای هات تپ را داشته باشد.

زمانی که نیروی کار شرایطی از جمله استراحت کافی و تمرکز لازم را نداشته باشد اجرای عملیات هات تپ با خلل مواجه خواهد شد. همچنین عدم تغذیه مناسب و فقدان مکان استاندارد برای استراحت دلایل دیگری برای بروز خطا در عملکرد نیروی انسانی خواهد بود. 

تا اینجا متوجه شدیم که نیروی انسانی در اجرای صحیح عملیات هات تپ نقش بسیار به سزایی دارد و اگر او از لحاظ امکانات رفاهی در فقر و تنگ دستی باشد احتمال خطا و ضریب ریسک کار بالا خواهد رفت.

عوامل بالا فقط بخشی از الزامات نیروی انسانی در اجرای عملیات هات تپ را شامل  می شود. در اجرای صحیح عملیات هات تپ فاکتورهای فراوانی وجود دارد که غفلت و سهل انگاری در هر یک از این فاکتورها هزینه گزاف و غیر قابل جبرانی بر نیروی کار تحمیل می کند. بنابراین حمایت از نیروی انسانی توسط مجموعه برنامه ریزی و مهندسی در الویت قرار دارد.

غفلت در نیازهای نیروی کار پیامدهای زیادی را در پی خواهد داشت و با توجه به میزان حساسیت کار نه تنها از لحاظ مشکلات فنی بلکه مهم تر از آن به منظور حفظ سلامت و ایمنی نیروی کار باید همه ی عوامل لازم برای اجرای درست عملیات هات تپ توسط نیروی انسانی فراهم شود. در صورت بروز هر گونه خلل از سمت نیروی کار در وهله اول سیستم آماده سازی نیروی انسانی را برای عملیات هات تپ را مورد سوال قرار می دهد. البته تمامی این سوالات زمانی پرسیده خواهد شد که از فراهم بودن تمامی امکانات و شرایط کسب اطمینان شده باشد.

وظیفه ی اپراتور هات تپ در حین عملیات

اپراتو هات تپ می بایست در چگونگی پیشبرد عملیات برش روی لوله بیش ترین تجربه و به روز ترین آموزش ها را کسب کرده باشد. بروز هر گونه قصور سهوی در این عملیات می تواند کل پروژه را با مشکل مواجه کند. پیشبرد عملیات توسط اپراتور هات تپ باید به گونه ای باشد که هم برش روی لوله به بهترین و ایمن ترین شکل ممکن انجام شود و هم کوچکترین آسیبی به اجزای ماشین هات تپ وارد نشود.

پس از سوار شدن ماشین هات تپ روی خط لوله و راه اندازی آن ، اپراتور هات تپ در کنار دستگاه استقرار خواهد یافت و شروع به چرخش اهرم دستی خواهد کرد. با هر بار چرخش اهرم دستگاه هات تپ کاتر خود را به خط لوله نزدیک خواهد کرد. پس از رسیدن کاتر به خط لوله فرایند برش انجام خواهد شد. اپراتور هات تپ در طی انجام این فرایند همچنان در حال چرخاندن اهرم خواهد بود تا برش روی لوله کامل شود. چرخاندن اهرم دستی توسط اپراتور هات تپ با سرعت معینی انجام خواهد شد تا خللی در فرایند برش ایجاد نشود وهمچین به الماسه های کات آسیبی نرسد. پس از پایان فرایند برش ، اپراتور هات تپ با عقب گرد مجموعه ی کاتر و اجزای برش ماشین هات تپ را از وضعیت عملیاتی خارج خواهد کرد. 

تست جوش در هات تپ و توضیحات آن

تست جوش در هات تپ یکی از مجموعه فرایندهای ایمنی است که در دستور کار اعضای عملیات هات تپ قرار خواهد گرفت. عملیات هات تپ به مجموعه پروژه هایی اطلاق می شود که در آن ها  انشعاب گیری از خط لوله های در حال سرویس جزء اصلی کار محسوب می شود. در این عملیات قطعاتی را با عنوان اتصالات و با استفاده از بهینه ترین و به روزترین روش های جوشکاری می سازند و برای شروع عملیات روی خط لوله مورد نظر نصب می کنند.

تست جوش در هات تپ
تست جوش در هات تپ

اقدامات لازم پیش از تست جوش در هات تپ

جوشکاری در هات تپ جزء بسیار مهمی از عملیات را تشکیل می دهد. جوشکار در عملیات هات تپ باید به وظایف خود آشنا و در امور فنی کار خود تسلط صد در صدی را داشته باشد. پس از عملیات جوشکاری تست جوش مهم ترین نقش در حصول اطمینان از ایمنی هات تپ را خواهد داشت.

جوشکاری در هات تپ عملیاتی است که هم در کیفیت فرایند عملیات دخیل است و هم ملزم به رعایت نکات ایمنی مهمی خواهد بود. جوشکاری می تواند انواع مخاطرات زیستی و شیمیایی را متوجه خود کند. محیط کاری جوشکاران اغلب شامل مایعات قابل اشتعال و گازهای متراکم می باشد. بنابراین جوشکاران می بایست طبق آیین نامه های جوشکاری از قبیل WPS  و PQR عمل کنند و هم چنین دستورالعمل های ایمنی و فنی  را که مهندسین عملیات هات تپ به آن ها گوشزد می کنند ، با دقت فراوان انجام دهند.

WPS فرم استانداردی است که به آن فرم مشخصات روش جوشکاری می گویند. این فرم در جهت مشخص کردن جزئیات فرایند جوشکاری یک قطعه یا آلیاژ تکمیل می شود. این فرم براساس نیازهای عملیاتی جوشکاری در پروژه های هات تپ تنظیم می گردد. تهیه و طراحی WPS برای مشخص نمودن پارامترهای قطعه ، الکترود یا سیم جوش مصرفی ، تنظیمات دستگاهی و غیره به کار می رود و با استفاده از استانداردهای شرکت هایی همچون ASME-IX تهیه و طراحی می گردد.

هدف استفاده از فرم WPS این است که در پایان عملیات ، جوش به دست آمده با جوشکاری طراحی شده نهایت هم خوانی را داشته باشد.

فرم بعدی PQR است که نتایج آزمایش قطعات را پس از ساخت و جوشکاری به صورت مکتوب در اختیار قرار می دهد. فرم PQR عموما دو صفحه ای است. در صفحه اول آن اطلاعات و پارامترهای لازم برای انجام فرایند جوشکاری ذکر می شوند که نحوه ی تنظیم آن همانند فرم WPS خواهد بود. در صفحه ی دوم PQR نتیجه آزمایشات مختلفی را که روی نمونه های جوشکاری شده انجام می شود مکتوب می کنند. درجه کیفیت کار جوشکار نیز در این لیست نوشته می شود.

جوشکاری در هات تپ جزء فرایندهای انجام شونده قبل از شروع عملیات است. قبل از شروع جوشکاری نیز بررسی هایی از پیش تعیین شده ، عملیات جوشکاری را آماده اجرا خواهد کرد. به عنوان مثال پیش از شروع عملیات جوشکاری باید در نظر داشت که آیا جوشکاری بر مبنای دستورالعمل استاندارد انجام می شود یا خیر. بنابراین عملیات جوشکاری را از نظر تمامی دستورالعمل های پیش گرمایی ، جوش و پس گرمایی مورد بررسی قرار می دهند. طبق این دستورالعمل جوشکار می بایست دمای فلز را تا حدی بالا برده و سپس جوشکاری را آغاز کند. پس از پایان عملیات جوشکاری می بایست قطعات جوشکاری شده را به آهستگی سرد کنند تا از ایجاد ترک و درز در قطعات جوشکاری شده ممانعت به عمل آید.

دما و فشار سیال درون لوله نیز باید پیش از عملیات جوشکاری مورد بررسی قرار گیرد تا حد مجاز آن مشخص شود.

پس از اتمام فرایند جوشکاری و پایان یافتن مرحله پس گرمایی می بایست کل قطعات جوشکاری شده به منظور عدم وجود تخلخل و منفذ با تست جوش آزمایش می شوند. تست جوش در هات تپ به کارکنان این اطمینان را می دهد که فرایند جوشکاری با دقت تمام به انجام رسیده است.

انواع تست جوش در هات تپ و توضیحات آن

انواع تست جوش در هات تپ که جهت عیب یابی سطوح و قطعات جوشکاری شده در هات تپ مورد استفاده قرار می دهند ، عبارت اند از :

  • تست جوش PT
  • تست جوش UT ( اولتراسونیک )
  • تست جوش  RT ( رادیوگرافی )
  • تست جوش VT

تست جوش PT

تست جوش PT یکی از روش های تست جوش در هات تپ است که برای یافتن عیوب سطحی جوش کاربرد دارد. این نوع تست جوش بیشترین کاربرد را در بازرسی از عملیات جوشکاری در پروژه های هات تپ دارد. در تست جوش PT با استفاده از خاصیت مویینگی ، یک نمونه مایع رنگی را روی سطح جوشکاری شده اسپری می کنند. پس از آن محل رنگ شده با آب شسته و با دستمال خشک می شود. تا این مرحله ماده رنگی درون تمامی منافذ و ترک های احتمالی نفوذ کرده است. سپس ماده بی رنگ دیگری که حکم ظاهرکنندگی دارد روی سطح اسپری می شود. در این مرحله تمامی منافذ و ترک ها قابل رؤیت می باشند. سپس اقدامات اصلاحی جوشکاری در نقاط عیب یابی شده انجام می شود.

تست جوش UT

تست جوش اولتراسونیک یا UT یکی دیگر از تکنیک های تست جوش در هات تپ است که برای تشخیص ناپیوستگی و گسست های داخلی و ارزیابی خوردگی در لوله استفاده می شود. قدرت نفوذ تست جوش UT نسبت به تست جوش رادیوگرافی بیشتر است.

در این روش صوتی با طیف بالا یا پایین ( بسته به عمق ) به طرف نقطه مورد نظر فرستاده می شود. در صورت برخورد جریان صوت به ماده یا تراکم متفاوت ، فرکانس صوت تغییر کرده و به سمت یک گیرنده منعکس خواهد شد. با استفاده از تجزیه و تحلیل فرکانس های برگشتی ایرادات احتمالی در جوشکاری اصلاح خواهد شد.

تست جوش RT

تست جوش رادیوگرافی یا RT نمونه دیگری از روش های تست جوش در هات تپ است که وظیفه عیب یابی عملیات جوشکاری را چه در سطح و چه در عمق مشخص خواهد کرد. اساس کار تست رادیوگرافی بر پایه اختلاف جذب ناشی از تابش های نفوذ کرده در جسم می باشد. در این روش برای نفوذ به جسم از پرتوهای ایکس و گاما استفاده می شود. به طوری که قطعه جوشکاری شده را در مقابل تشعشعات نافذ ایکس و گاما قرار می دهند. این اشعه ها بعد از عبور از جسم در یک رسانه ضبط می شوند و مورد بازرسی و تحلیل قرار می گیرند تا بتوان عیوب جوش شامل ناپیوستگی ، ترک و منافذ باز را تشخیص داد.

تست جوش VT

آخرین روش تست جوش در هات تپ تست جوش VT است که در آن بررسی حضور ناهنجاری های سطحی به صورت چشمی خواهد بود. البته ممکن است در برخی موارد از ابزاری همچون ذره بین یا آینه نیز برای انجام این کار استفاده شود.

تمامی روش های مذکور تست جوش در هات تپ از نوع غیر مخرب ( NDT ) هستند. در تست های غیر مخرب سازه یا قطعه مورد نظر برای انجام بازرسی و تست های مختلف تخریب نخواهد شد و تمامی تست ها بر اساس شرایط موجود در عملیات پیاده سازی می شوند.