برچسب: اسپلیت تی

اسپلیت تی اتصال سه راهی خطوط لوله است که در صنایعی که به خطوط لوله مرتبط هستند استفاده زیادی از آن می شود. کاربردهای مختلف این اتصال سبب شده، به یکی از پرمصرف ترین اتصالات خطوط لوله تبدیل شود. اتصال اسپلیت تی را به دو صورت مکانیکی و جوشی بر روی لوله نصب می کنند. در صورتی که اتصال از نوع مکانیکی باشد، بدون استفاده از جوشکاری و با پیچ و مهره بر روی لوله نصب می شود. میزان آب بندی اتصالات اسپلیت تی مکانیکی با اتصال اسپلیت تی جوشی به یک اندازه است و موارد استفاده از نوع مکانیکی این اتصال به شرایط خط لوله بازمی گردد. نوع جوشی اتصال اسپلیت تی با استفاده از جوشکاری بر روی لوله نصب می شود. چنانچه اسپلیت تی را با عملیات جوشکاری بر روی لوله نصب کنیم، اسپلیت تی، اتصال دائم خط لوله نام خواهد گرفت و جداسازی آن از لوله توجیه فنی نخواهد داشت.

در این نوشته قصد داریم موارد استفاده از اتصال اسپلیت تی را شرح دهیم.

موارد استفاده از اتصال اسپلیت تی

پالایشگاه ها، نیروگاه ها و به خصوص نیروگاه های سیکل ترکیبی، مجتمع ها و واحدهای پتروشیمی، آب و فاضلاب، شرکت گاز، بیمارستان ها و غیره، همگی از صنایع و اماکنی هستند که می توانند در زیرساخت و شبکه خود خطوط لوله داشته باشند. خطوط لوله در این صنایع و اماکن انتقال دهنده سیالات تولیدی یا استخراج شده و یا مواد و سیالات مورد نیاز این صنایع هستند. به طور حتم می توان گفت که این خطوط شرایطی را پشت سر می گذارند که سبب می شوند به برخی موارد از جمله، انشعاب گیری، تعمیرات و نصب تجهیزات نیاز پیدا کنند. در چنین شرایطی استفاده از اتصالات بر روی لوله الزامی و ضروری خواهد بود تا بتوان عملیات مورد نظر را اجرا کرد. همان طور که گفتیم اتصال اسپلیت تی از پرکاربردترین اتصالات خطوط لوله است و در چنین مواقعی استفاده از آن نسبت به اتصالات دیگر بیشتر مشهود خواهد بود. موارد استفاده از اتصال اسپلیت تی به شرح زیر می باشد:

• ورودی انشعاب

انشعاب گیری از خطوط لوله، یکی از الزامات خطوط لوله ای است که سیالات پایه ای و یا مواد خام پالایشگاه ها و مجتمع های پتروشیمی را تشکیل می دهند. در این اماکن این سیالات را با استفاده از انشعاباتی که بر روی لوله های اصلی ایجاد می کنند به واحدهای جدید انتقال داده و از سیال مذکور در جهت تولیدات جدید و یا گسترش بهره برداری استفاده می کنند.

عملیات انشعاب گیری از خطوط لوله به شیوه های مختلفی اجرا می شود. شیوه های سنتی و قدیمی بسیاری برای انشعاب گیری از خطوط لوله وجود داشته که البته این شیوه ها برای اجرایی شدن نیاز به توقف در جریان سیال لوله اصلی داشت. به همین دلیل کاهش در بهره برداری از سیال درون لوله و نیز زمان بر بودن این شیوه های انشعاب گیری موجب ضررهای اقتصادی زیادی می شد. اما امروزه انشعاب گیری به شکلی نوین یعنی با استفاده از عملیات هات تپ انجام می شود. در عملیات هات تپ جریان خط لوله توقف نمی شود و لوله در حین انشعاب گیری تحت فشار است. بنابراین افت در بهره برداری و خدمات رسانی از خط لوله به وجود نمی آید.

نیروگاه ها و بیمارستان ها نیز به منظور گسترش زیرساخت و محیط کاری از انشعاب گیری استفاده می کنند.

خطوط لوله آب و فاضلاب و همچنین گاز شهری نیز به منظور اضافه شدن مشترکین از انشعاب گیری بهره گیری می کنند.

اتصال اسپلیت تی در انشعاب گیری

اتصالات اولین جزء از اجزای اصلی در انشعاب گیری هستند که باید بر روی لوله نصب شوند. این اتصالات محل برش بر روی لوله را نشت گیری می کنند و مانع از درز سیال به محیط بیرونی لوله می شوند. همچنین استحکام بخشی به محل ورودی انشعاب بر عهده اتصالات است. اتصالات بستر مناسب برای نصب ولو (شیر) و دیگر ابزارآلات و تجهیزات را بر روی لوله فراهم می کنند. اتصال اسپلیت تی از مستحکم ترین اتصالات خطوط لوله است. این اتصال لوله را به صورت تمام محور دربر می گیرد و محل اتصال را نشت گیری می کند.

• نصب تجهیزات ابزار دقیق و کنترلی

کنترل خطوط لوله یکی از الزامات صنایعی است که سیالات را با استفاده از این خطوط انتقال می دهند. فشار، دما، دبی و بسیاری از عوامل دیگر مربوط به سیالات گازی و مایع وجود دارند که باید مرتباً اندازه گیری و کنترل شوند تا مشکلی برای خط لوله پیش نیاید. کنترل و اندازه گیری این پارامترها با استفاده از تجهیزات کنترلی و ابزار دقیق انجام می شود. این تجهیزات با استفاده از اتصالات و از جمله اتصال اسپلیت تی در مکان های خاصی بر روی لوله نصب می شوند. سپس پارامترهای مذکور را اندازه گیری و به اتاق  کنترل و فرمان می فرستند. در اتاق کنترل ناظرین خط لوله را زیر نظر دارند و در صورت بروز نقص اقدامات لازم را انجام می دهند. همچنین در صورت نیاز به تغییرات در این پارامترها، از اتاق کنترل، دستوراتی مبنی بر کم و زیاد شدن این پارامترها به تجهیزات کنترلی و ابزار دقیق ارسال می شود.

• مسدود کردن خط لوله

مسدود کردن خط لوله به صورت موقت و یا دائم در دستور کار برخی اماکن قرار می گیرد. مسدود کردن دائم زمانی رخ می دهد که قرار باشد سیال درون یکی از خطوط برای همیشه به واحدی دیگر منتقل شود و یا به طور تولید و بهره برداری از آن سیال پایان یابد. مسدود کردن موقت خط لوله نیز به منظور تعمیر و تعویض موضعی خط لوله انجام می شود.

• مسدود کردن دائم خط لوله (های استاپ) با اتصال اسپلیت تی

شکل اتصال اسپلیت تی در عملیات هات استاپ اندکی متفاوت از دیگر اتصالات اسپلیت تی است. این اتصال نیز سه راهی خواهد بود با این تفاوت که می توان درون محفظه ی آن پلاگ قرار داد. پلاگ به منظور مسدود کردن مسیر جریان و به طور کل مسدود کردن خط از محل نصب اسپلیت تی، تعبیه می شود.

• مسدود کردن موقت خط لوله ( استاپل) با اتصال اسپلیت تی

در صورت آسیب دیدن خط لوله در مواضع خاص، نیاز به تعمیر احساس می شود. تعمیر این مواضع با استفاده از عملیات استاپل به این صورت است که جریان سیال به صورت موقت در قسمت آسیب دیده خط لوله متوقف می شود. این در حالی است که جریان سیال در کل خط برقرار خواهد بود و بهره برداری از خط متوقف نخواهد شد. جریان را به صورت موقت از موضع آسیب دیده وارد لوله فرعی به نام بای پس می کنند سپس با استفاده از دستگاه استاپل اقدام به پلاگ گذاری در طرفین موضع آسیب دیده می کنند و مقدار باقی مانده سیال را با شیرهای مخصوص از درن قسمت آسیب دیده تخلیه می کنند. به این ترتیب موضع آسیب دیده ایزوله شده و می توان این قسمت را از خط لوله جدا کرد و لوله جدیدی را جایگزین آن کرد. پس از جایگزینی لوله پلاگ ها را خارج کرده و جریان را مجدداً وارد لوله اصلی می کنند.

در عملیات چهار برش به منظور نصب بای پس و نیز پلاگ گذاری در طرفین موضع آسیب دیده ایجاد می شود که بر روی هر چهار برش اتصال اسپلیت تی نصب می کنند. بر روی هر چهار اسپلیت تی چهار ساندویچ ولو نصب می شود. دو عدد از این مواضع به منظور ایجاد انشعاب بای پس هدف عملیات انشعاب گیری هات تپ قرار می گیرند و بر روی دو عدد دیگر از آن ها دستگاه استاپل نصب می شود تا پلاگ گذاری درون لوله را انجام دهد.

اسپلیت تی اتصالی که به صورت تخصصی توسط شرکت های مختلفی ساخته می شود و در برخی موارد ساخت آن به صورت پیوسته با ولو خواهد بود تا تعداد اتصالات فلنجی در آن ها کاهش یابد. این اتصال با استفاده از اعمال گوناگونی همچون هوابرش، فرزکاری، تراشکاری، سندبلاست، واترجت، سنگ زنی و جوشکاری ساخته می شود و برای استفاده در موارد ذکر شده به فروش می رسد. 

هات تپ از جمله عملیات های خطوط لوله و مخازن می باشد که انجام و توجیه پذیر بودن آن مستلزم وجود سیال درون مخزن یا لوله است. برخی بر این باورند که برای انشعاب گیری از خطوط لوله در هر شرایطی بهترین راهکار کم کردن فشار سیال یا حتی تخلیه خط یا مخزن از سیال است. این در حالی است که هات تپ ماهیتی کاملاً متفاوت با سایر روش های انشعاب گیری دارد، در این عملیات اتفاقاً شرایط بالعکس است و انجام انشعاب گیری مستلزم وجود سیال درون لوله یا مخزن است.

در صورتی که هیچ ماده ای درون مخزن یا لوله وجود نداشته باشد انجام عملیات هات تپ فقط در شرایط خاص و تحت مدیریت و بازرسی مهندسی توصیه می شود. اما در صورت وجود ماده درون لوله یا مخزن انجام عملیات انشعاب گیری گرم مطمئن تر خواهد بود. وجود سیال درون لوله و مخزن به این معناست که حین اجرای عملیات هات تپ یک ماده ای وجود دارد که حرارت ناشی از عملیات را رفع کرده و به این صورت خطرات ناشی از حرارت یجاد شده از ناحیه هات تپ را رفع می کند.

انشعاب گیری به روش گرم یا انشعاب داغ خطوط لوله و مخازن دارای یک فرایند اصلی می باشد که عبارت است از برش گرم یا هات تپ جداره تحت انشعاب مورد نیاز. در این عملیات دستگاه هات تپ به صورت دورانی بر مدار مته راهنمای خود بر گرد لوله یا مخزن می چرخد و ضمن گردش پیشروی لازم برای برش کامل لوله را انجام می دهد. بدیهی است حین بر حرارتی ایجاد می شود که می بایست به نحوی رفع شود. چرا که با وجود آب بندی بودن ناحیه هات تپ محیط ممکن است پر از گازها و مواد شیمیایی ای باشد که قابلیت آتش سوزی و انفجار دارند.

حال و در صورت وجود ماده ای که رفع کننده حرارت هات تپ باشد، شرایط برای خط لوله با شرایط مخزن متفاوت خواهد بود. در خطوط لوله ترجیح بر آن است که ماده درون لوله سیالیت و جریان داشته باشد. راکد بودن این ماده میزان قابلیت آن برای رفع حرارت ایجاد شده را کاهش خواهد داد. علاوه بر این در صورتی که ماده مذکور راکد و بدون جریان باشد ممکن است خود تبدیل به عاملی خطر زا برای عملیات هات تپ محسوب شود چرا که در صورتی که ماده قابل اشتعال و از جنس نفت، گاز و فرآورده های آن ها باشد قابلیت احتراق دارد. بنابراین وقتی در حالت راکد قرار دارد، در صورت دریافت حرارت ناشی از عملیات هات تپ یا جوشکاری اسپلیت تی روی لوله و سدل نیپل روی مخزن می تواند دچار احتراق و متعاقب آن انفجار شود. در برخی اوقات کارفرمایان با این تصور که در صورت نیمه پر بودن لوله خطری عملیات را تهدید نمی کند نسبت به الزامات فرایند هات تپ چشم پوشی می کنند، در ان صورت مجری هات تپ می بایست هشدارهای لازم را به کارفرما بدهد. گرچه در این شرایط دستگاه و حرارت آن درگیری مستقیم با سیال درون لوله ندارد اما از سوی ماده درون لوله مواد شیمیایی و رسوباتی متصاعد می شود که در محیط لوله حضور دارند و به این ترتیب فضای درونی لوله در مقابل حرارت انشعاب گرم بسیار واکنش پذیر خواهد بود.

اما در صورتی که کار روی مخزن انجام می شود بهتر آن است که جریان سیال درون مخزن راکد و بدون حرکت باشد. در این چارچوب ترجیخ بر آن است که ما آمد و رفت سیال درون مخزن را نداشته باشیم. البته در صورتی که ماده درون مخزن قابلیت اشتعال داشته باشد شرایط کمی دشوار خواهد بود و میزان حساسیت کار در مقایسه با کار گرم یا هات تپ لوله بسیار بیشتر است، اما با این وجود سیال درون مخزن می بایست تا جای ممکن در حالت سکون قرار داشته باشد. اگر در هنگام اجرای عملیات هات تپ صطح مخزن همزمان در حال پایین آمدن باشد، یعنی ماده درون مخزن در حال تخلیه باشد، ادامه کار بسیار خطرناک خواهد بود چرا که ممکن است پوششی که ماده برای انجام هات تپ ایحاد می کند از بین رفته و به این ترتیب عملیات روی بخشی از لوله انجام شود که فاقد سیال است. از طرفی دیگر، چون سیال تازه از محیط خارج شده، فضای درون مخزن مملو از مواد شیمیایی می باشد که می تواند بسیار خطرناک باشد. حتی در صورتی که سیال موادی غیر قابل احتراق نظیر آب باشد نیز ممکن است مواد شیمیایی و ترکیبات گازی متصاعد از آن دارای قابلیت اشتعال و انفجار باشند. بنابراین در این زمینه باید بسیار حساس عمل کرد.

عملیات انشعاب گرم یا هات تپ یک عملیات ویژه است که باید به فاکتورهای تعیین کننده آن اهتمام ویژه داشت، در غیر ای صورت خروجی کار می تواند آسیب زا د غیر قابل توجیه شود. در این راستا تبحر، دانش، تجربه و مهارت حرف اول در عملیات را می زطند. هر چهار عامل برشمرده شده دارای اهمیت و اساسی تلقی می شوند و بنابراین نمی توان به نفع یکی از دیگری چشم پوشی کرد.

هات تپ خط لوله یک فرایند چند مرحله ای دارای مراتب متعدد و فرایندهای متنوع است که انجام و اتمام آن مستلزم انجام تمامی این فرایندها روی خطوط لوله و اتصالات آن می باشد. اصولاً خدمات عملیاتی روی خطوط لوله و سایت های نفتی و گازی اغلب دارای فرایندهای متعدد می باشند، به این معنی که چندین عملیات فنی را در هم ادغام کرده اند. یکی از دلایل این امر ماهیت چند بعدی و چند کارکردی این عملیات هاست. برای مثال عملیات هات تپ در واقع یک فرایند بزرگ به منظور برش و انشعاب گیری از لوله حاوی سیال است. حال اگر چنین فرایندی ابداع و تکامل نمی یافت، برای انجام همین فرایند و به منظور دست یافتن به همین هدف، چندین فرایند مجزا می بایست جداگانه و با صرف زمان و هزینه های مجزا و مستقل از هم به انجام برسند. این در حالی است که دستگاه و تکنولوژی هات تپ تمام این فرایندها را در خود ادغام کرده است و به همین دلیل، نفس عملیات انشعاب گرم خود دارای فرایندهای متنوع است.

از میان فرایندهای متعدد مذکور جوشکاری اصلی ترین فرایند در گام های آماده سازی عملیات هات تپ تلقی می شود. در واقع آن چه صحت یک عملیات انشعاب گرم را در درجه اول تعیین می کند، جوشکاری است. چه بسا تمامی فرایندهای آماده سازی دستگاه هات تپ به انجام رسیده اما به دلیل جوشکاری نامناسب فیتینگ، حین انجام عملیات دچار نشتی، بیرون آمدن سیال، کشف سوراخ و شکاف روی خطوط جوش و مواردی از این قسم شویم. از سوی دیگر ممکن است عدم کیفیت خطوط جوش حین انجام عملیات و حتی ظرف مدت زمان های کوتاه پس ار انجام عملیات نیز خود را نشان ندهد و با گذر زمان و به دلیل فرسوده شدن خطوط جوش بی کیفیت، شاهد نشتی و ایراداتی از این قسم باشیم. بنابراین جوشکاری دارای نقش بسیار برحسته در خدمات هات تپ لبوده و مجری عملیات باید نسبت به آن بیشترین حساسیت ممکن را بروز دهد.

این فیلم در واقع خلاصه ای از مراحل انجام عملیات هات تپ به همراه تصاویر مربوط به آن ها را نشان می دهد. فیلم و توضیحات آن مربوط به عملیات هات تپ روی خطوط لوله پارس جنوبی است که با پیمانکاری شرکت IPMI به انجام رسید. البته لازم به ذکر است فیلم فقط مراحل عملیاتی انجام هات تپ را نشان می دهد و به مراحل پیش آماده سازی نظیر ساخت اتصال نمی پردازد. نکته مهم در مورد فیلم این است که به دلیل پیچیدگی کار مذکور و شرایط ویژه ای که داشت، بینندگان بخشی از فرایندهای اقتضایی عملیات هات تپ را نیز مشاهده خواهند کرد. برای مثال عملیات در زاویه ۴۵ درجه نسبت به زمین انجام گرفته است و از این حیث برای تثبیت جایگاه و موقعیت دستگاه هات تپ و ممانعت از اعمال فشار از طرف دستگاه به ولو و لوله، اهرم هایی کار گذاشته شده اند. در صورتی که این اهرم ها وجود نداشته باشند، وزن دستگاه با توجه به زاویه قرارگیری آن، بدون شک باعث پیچیدن ولو روی لوله و کج تابی ولو و لوله خواهد شد. این مشکل می تواند مجموعه را دفرمه و از حالت و ساختار آلیاژی نرمالش خارج کند. این مورد و مواردی از این قبیل جزو فرایندهای رایج در عملیات هات تپ محسوب نمی شوند. عملیات های انشعاب گرم هات تپ اغلب به صورت عمودی یا افقی انجام می گیرند و انجام عملیات هات تپ زاویه دار چندان مرسوم نمی باشد.

آن چه در این فیلم دارای اهمیت می باشد، این نکته است که عملیات هات تپ دارای مراحل جداگانه متعددی است و مجری هات تپ برای این که قادر به تحویل یک پروژه به مناسب ترین شکل ممکن باشد، باید در خصوص تمامی این فرایندها دانش فنی و تجربه کافی را داشته و اندوخته باشد. در غیر این صورت انجام عملیات برای وی مقدرو نیست. به کارگیری از اپراتورهای متبحر و مجرب نیز سویه دیگر جریان است که در صورن فقدان شان بدون شک عملیات شکست خواهد خورد یا با ایرادات عدیده مواجه خواهد شد. در ادامه هر یک از مراحل اجرایی عملیات هات تپ به همراه فرایندهای فنی و اجرایی آن مرحله به شرح زیر ارائه می گردد.

1. Manufacturing Fitting (Welding, Grinding and Torch Cutting)

عملیات هات تپ به یک فیتینگ جهت ورودی انشعاب جدید نیاز دارد. در واقع عملیات هات تپ به منظور گرفتن یک انشعاب جدید به منظور توسعه خط لوله یا دسترسی به لوله موجود می باشد. در هر صورت به یک فیتینگ نیاز است تا به لوله یا مخزن نصب شود و عملیات هات تپ روی آن انجام گیرد تا از مجرای آن خط لوله توسعه جدید را نصب کرد یا به لوله و سیال جاری در خط موجود دسترسی پیدا کرد. در طراحی و ساخت فیتینگ باید نهایت دقت را به خرج داد. برای عملیات های انشعاب گیری روی خطوط لوله پرفشار اسپلیت تی و فول سدل پیشنهاد می شود. چنان که در فیلم نیز می بینیم، برای این عملیات به جهت حساسیت ها و فشار و سایز بالا از اتصال فول سدل که قوی تر از اسپلیت تی نیز می باشد بهره گرفتیم.

در خصوص خطوط لوله کم فشار و سایز پایین می توان از اتصال های دیگر نظیر ولدولت استفاده کرد. برای مخازن و نیز خطوط لوله دارای قطرهای بسیار بالا نیز اصولاً نمی توان از اسپلیت تی و فول سدل استفاده کرد، چرا که این دو اتصال دور تا دور لوله را پوشش می دهند و قطر خارجی ان را کاملاً می گیرند. بنابراین در خصوص مخازن، تانکرها و لوله های قطر بزرگ استفاده از این نوع از فیتینگ ها قابل توجیه و امکان پذیر نیست.

چنان که اشاره شده است، اصلی ترین فرایندها در ساخت فیتینگ عبارتند از جوشکاری، سنگ زنی و برش گاز و هوا. بهتر است برای افزایش دقت در فرایند برشف از دستگاه بولینگ استفاده شود. سنگ زنی نیز معمولاً به منظور مسطح کردن سطوح و رفع خلل و فرج ها پس از برش انجام می شوند. ممکن است پس از انجام برش لایه برش خورده دچار برجستگی های ضمختی باشد، به طوری که انجام عملیات جوشکاری روی خطوط آن ها امکان پذیر نباشد. در این صورت آسان ترین راه برای رفع مشکل سنگ زنی لایه ها و تسطیح شان است.

جوشکاری نیز اصلی ترین فرایند در ساخت فیتینگ محسوب می شود. قطعات و اجزای فیتینگ ها از روش جوشکاری به هم متصل می شوند. بسته به شرایط کار و طراحی های انجام شده، و در چارچوب دستورالعمل ها، پاس های جوش از روش های قوس الکتریکی و آرگون به انجام می رسند و در نهایت برای اطمینان حاصل کردن از صحت عملکرد، تست جوش روی خطوط اتصال قطعات فیتینگ انجام می شود.

1. Installing the fitting on pipe or vessel (Balancing and Welding)

در مرحله نصب فیتینگ روی لوله یا مخزن دو متغیر نقش کلیدی دارند؛ یکی بالانس کردن و نصب فیتینگ در مکان دقیق مورد نظر، و دیگری کیفیت بالا در جوشکاری اتصال روی لوله یا مخزن. بنابراین ابتدا فیتینگ به دقت در محل قرار داده شده تراز و نصب می گردد و سپس جوشکاری جهت نصب آن روی لوله یا مخزن انجام می شود. در این مرحله نیز جوشکاری به لحاظ میزان اهمیت حرف اول را می زند چرا که مقاومت فیتینگ در مقابل سیال درون لوله بستگی به کیفیت جوشکاری آن روی لوله دارد.

1. Testing the fitting (NDT test include of: PT, UR, Radiography…)

پس از نصب برای کسب اطمینان از کیفیت جوشکاری فیتینگ روی لوله یا مخزن، روی خطوط جوش تست جوش انجام می شود تا هر گونه برآمدگی، برجستگی، فرورفتگی، خوردگی، چاله جوش و ایراداتی از این نظر شناسایی شود. همچنین تست مذکور فیله جوش ایجاد شده را نیز مورد پایش قرار می دهد. انواع تست های جوش وجود دارند که برای کاربردهای متنوع مورد استفاده قرار می گیرند. تست مایع ناقذ، تست پرتونگاری، اولتراسونیک و … از جمله تست های جوش می باشند که در تست جوشکاری فیتینگ روی لوله یا مخزن نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

البته باید اشاره کرد مجری این مرحله کارفرما می باشد. پیمانکار مجاز است جهت سنجش کیفیت کار خود تست های مورد نظر خویش را روی خطوط جوش انجام دهد اما این تست ها ضامن کیفیت جوش نخواهند بود. تنها آزمون و تأییدیه کارفرما می تواند جواز مجری عملیات برای انجام مراحل بعدی عملیات هات تپ باشد.

1. Installing Valve on fitting (Screwing)

سپس یک ولو متناسب با ویژگی های خط لوله و انشعاب انتخاب شده و پس از انجام تست های لازم روی اتصال نصب و پیچ و مهره می شود. ولوها نیز به فراخور ماهیت پروژه متنوع هستند و برای سیالات مختلف حاوی فشارهای متنوع می توان از ولوهای توپی، پروانه ای، دروازه ای و… استفاده کرد. به منظور آب بندی محل اتصال ولو به فیتینگ از یک گسکت متناسب با اتصال استفاده می شود. گسکت بین ولو و اتصال قرار گرفته و پس از پیچ و مهره شدن ولو، کاملاً محل اتصال را آب بندی و از بروز نشتی ممانعت می کند.

1. Installing Hot Tap machine on valve (Screwing)

دستگاه هات تپ که پیش از این آماده و متناسب با عملیات هات تپ پیش رو مجهز شده است روی ولو پیچ و مهره می شود و مجموعه برای انجام عملیات انشعاب گرم هات تپ آماده می گردد. اکنون می توان اتصالات موتور محرک را روی دستگاه هات تپ متصل کرده و دستگاه را برای روشن کردن آماده ساخت. دستگاه باید در برابر فشار سیال کاملاً آب بند، و تجهیزات برش آن یعنی کاتر و الماسه های برش حتما متناسب با جنس لوله و سایر مشخصات فنی خط انتخاب و نصب شده باشند. در صورت بروز اشتباده در این مرحله مشکلاتی حین انجام هات تپ بروز خواهند یافت که رفع و جبران شان دشواری های خاص خود را دارد. لازم به ذکر است برای موتور محرک در اغلب اوقات از پاورپک های هیدرولیکی استفاده می شود که توسط تیوب ها و کانکشن ها به دستگاه هات تپ متصل می شوند.

1. Performing Hot Tap operation (Cutting with Hot Tap machine)

در نهایت عملیات سوراخکاری و برش گرم لوله انجام می شود. در این مرحله شفت به آرامی پیشروی کرده و برش لوله یا مخزن توسط کاتر انجام می گیرد. سرانجام و پس از اتمام برش، شفت به جای پیشین خود باز می گردد و عملیات هات تپ به اتمام می رسد.

پس از اتمام سوراخکاری سرویس به اتمام رسیده است و انسعاب ایجاد شده روی لوله یا مخزن برای انجام فرایندهای اصلاحی یا تعمیری آماده شده اند.

هات تپ از جمله فرایندهای فنی روی خطوط لوله می‌باشد که گرچه  دارای مزیت‌های برجسته و قابل توجهی است اما از سوی دیگر خطرات و تهدیدات عمده ای نیز پیشبرد مسیر آن را تهدید می‌کند. از این حیث توجه به تمامی عواملی که می‌توانند چه به لحاظ فنی و چه ایمنی در روند کار انشعاب گرم اختلال ایجاد کند از جمله وظایف تیم‌های فنی و مهندسی بشمار می رود. عدم توجه به این عوامل ضریب حطرات احتمالی عملیات هات تپ را بسیار افزایش داده و بنابراین مجریان عملیات هات تپ و طراحان و مهندسان باید نسبت به تمامی آنها حساسیت به خرج دهند.

برای آشنایی با محاطرات عملیات هات تپ برخی از برجسته ترین تهدیدهای بالقوه در عملیات هات تپ را بر می‌شماریم؛ بدیهی است تیم فنی و مهندسی می بایست در دستورالعمل‌ها، روش‌های اجرایی و چک لیست هایی که برای انجام عملیات هات تپ تدوین می کند نسبت به آن‌ها هوشیار باشد. البته لازم به ذکر است در بسیاری از موارد ممکن است با عوامل تهدیدزای منحصر به فرد و تکرار ناپذیری مواجه شویم که ویژه همان عملیات هات تپ مشخص است. در این قسم موارد طبیعتاً طراحان و مهندسان توان پیش بینی آنها را نخواهند داشت و چه بسا در هیچ یک از دستور کارهای مدون به آنها اشاره نشده باشد. برای رفع این ایرادات بهترین اهرم نیروی کار متخصص و متبحر است.

بدیهی است که یک اپراتور هات تپ که مسلط بر فرایندهای اجرایی می باشد و از سوی دیگر آشنایی کامل با رفتار خطوط لوله دارد میتواند بسیار مثمر ثمر باشد. علاوه بر این، مجتمع های صنعتی تولید کننده فرآورده های نفتی، گازی و پتروشیمی اقتضائات ویژه کاری خاص خود را دارند و محیط های کار در این گونه واحدها مختصات محیطی و فنی خاص خود را دارد که تنها برای کسی قابل درک است که سابقه کار و آشنایی در این گونه واحدها را داشته باشد. طبیعتاً هر محیط صنعتی محدودیت ها، الزامات و ویژگیهای خاص خود را دارد و از آنجا که عملیات هات تپ اغلب موارد در مجتمع های پالایشگاهی و پتروشیمی را دارد بهتر آن است که اپراتورها سابقه  و آشنایی کافی در خصوص کار در چنین محیطهایی را داشته باشند تا در صورت بروز هر گونه رویداد غیر متعارف چه از جانب فرایندهای مربوطه به عملیات هات تپ و چه از جانب فرایندهای مربوط به خود مجتمع قدرت واکنش سریع و آنالیز رویداد را داشته باشند.

در هر صورت و با وجود این قسم مخاطرات غیر مترقبه، برخی وقایع قابل پیش بینی و برنامه ریزی وجود دارند که در صورت عدم رعایتشان تکرار پذیر خواهند بود. مجری هات تپ باید نسبت به شناسایی و رفع پیشگیرانه این تهدیدها آگاهی کافی بخرج دهد. برخی از این موارد بشرح زیرند:

نشتی و انفجار حین جوشکاری: چنانکه می دانیم جوشکاری اسپلیت تی یا هر اتصال انتخابی دیگر روی لوله در شرایطی صورت می گیرد که لوله مملو از سیال در حال جریان است. جوشکاری از آنجا که تولید حرارت می کند و خود فرایندی احتراق زاست میتواند خطراتی را متوجه مجموعه کند. این خطر از دو جانب احساس می شود؛ اول آنکه تصادم احتراق ناشی از جوشکاری با مواد شیمیایی احتمالی در محوطه انجام کار هات تپ و تأسیسات نصب شده در محل میتوان منشأ خطر باشد. ممکن است بدون اینکه مجریان هات تپ مطلع باشند محیطی که عملیات هات تپ در آن انجام می‌شود آغشته به برخی گازهای قابل اشتعال در مقابل احتراق باشند که از راه حواس انسانی قابل شناسایی نیست و فقط با تست و ابزارهای ویژه می توان پی به وجود آن‌ها برد. در این مواقع انجام تست‌های لازم جهت تشخیص مواد و گازهای منتشر در هوا پیش از انجام عملیات ضروری است. در این خصوص کارفرما ممکن است به دلیل غفلت یا عدم آشنایی با حساسیت های فرایند هات تپ نسبت به خطرات احتمالی اگاهی چندانی نداشته باشد. بنابراین مجریان هات تپ خود باید نسبت به چنین پدیده ای حساسیت لازم را داشته باشند.

از سوی دیگر طبیعتاً تأسیساتی نظیر کابل های برق، مواد شیمیایی سر ریز شده و آغشته شده در زمین نظیر نفت و بنزین و سایر مواد قابل اشتعال در مجاورت محل جوشکاری اسپلیت تی موجود باشند که بر اثر اصابت جرقه های جوشکاری حریق ایجاد کنند. در این خصوص باید آگاهی کامل نسبت به تبعات وجود این مواد وجود داشته باشد و مجری هات تپ باید کاملاً محیط را بلحاظ ایمنی از این جنبه ها ایمن کند. جنبه دوم ماجرا خطری است که در نتیجه حرارت جوشکاری سیال درون لوله را تهدید می کند، چراکه اگر سیال نسبت به حرارت ایجاد شده حساسیت داشته باشد می‌توان همچون یک منبع احتراق عمل کند. در این صورت اگر نکات ایمنی رعایت نشود ممکن است شاهد فجایعی نظیر انفجار خط و تحمیل صدمات و آسیب‌ها و خسارات جبران ناپذیری باشیم. در این خصوص مجری هات تپ و علی الخصوص تیم فنی و مهندسی وی با دریافت اطلاعات کامل از مشخصات فنی لوله و سیال دستورالعملی برای جوشکاری اسپلیت تی روی لوله تدوین کند که خطرات احتمالی را پیشگیری کند. تعداد خطوط جوش، درجه جوش، الکترود انتخابی، دمای جوش، تعداد پاس های جوش و… مواردی هستند که می بایست بر اساس مشخصات فنی لوله برنامه ریزی و تدوین شوند. مجری هات تپ حین تدوین دستورالعمل جوشکاری اسپلیت تی و نیز حین اجرای آن باید به ضخامت لوله، دمای سیال و نوع سیال و مواردی از این قسم توجه کند. در غیر این صورت میزان ریسک و ضریب خطرات بروز اشتعاب و انفجار بسیار بالا خواهد رفت. چه بسا تیم طراحی و مهندسی هات تپ به این جمع بندی برسد که انجام عملیات جوشکاری اسپلیت تی روی لوله امکان پذیر نیست. در این شرایط باید نتایج با صراحت به تصمیم گیران اعلام شود تا از روش‌های جایگزین نظیر استفاده از اسپلیت تی مکانیکی و … استفاده شود. بنابراین کتمان و پشت گوش انداختن این فاکتورها از جانب هیچ کدام از طرف های عملیات قابل توجیه نیست.

دفرمه شدن یا آسیب دیدن اتصالات:ممکن است به دلیل طراحی، ساخت یا نصب نادرست اتصال اسپلیت تی یا سدل نیپل روی لوله حین یا پس از اجرای عملیات هات تپ دچار ایراد در کارکرد شود. این مشکل از این ایراد ناشی می‌شود که اسپلیت تی توان تحمل فشار سیال و خط لوله را ندارد. در چنین حالتی ما با ایراداتی نظیر نشتی، دفرمه شدن اسپلیت تی و خود لوله اصلی، افت فشار سیال، اشتعال و حتی انفجار مواجه خواهیم بود. از این رو می بایست در هر سه گام ذکر شده دقت و احتیاط‌های ویژه داشت. در فاز طراحی باید با کسب اطلاع دقیق از فشار و دمای سیال و جنس لوله و ضخامت آن، مواد و متریالهای اولیه ای را به کار برد که توان تحمل فشار ناشی از خط را داشته باشند. به خصوص حین انجام عملیات هات تپ فشار بالایی به مجموعه وارد خواهد شد و اسپلیت تی باید آمادگی مقاومت در برابر آن را داشته باشد. افزون بر این حین ساخت نیز اپراتورها باید دستورالعمل تدوین شده ساخت اسپلیت تی را به دقت رعایت کنند. تعداد پاس جوش، نوع الکترود انتخابی، دمای جوش، و دقت در فاریند جوشکاری متغیرهایی هستند که در عملکرد اسپلیت تی در آنیهد اثرگذار خواهند بود. حین فرایند نصب اسپلیت تی روی لوله نیز به همین طور، اپراتورهای نصلب باید توجه داشته باشند که اتصال مذکور به منظور انجام عملیات انشعاب گرم هات تپ نصب می‌شود و از این رو باید مقاومت بالایی داشته باشد. در صورتی که خطوط جوش اتصالات اسپلیت تی به یکدیگر و به لوله ضعیف باشد بدون شک ظرف مدت زمان کوتاه آثار مخرب فنی خود را نشان خواهد داد و چه بسا خطرات ایمنی و نیروی انسانی نیز خلق کند. بنابراین جنس متریال‌ها و مواد اولیه، ضخامت آنها، الکترودها، تعداد پاس جوش، دقت درجوشکاری و… عواملی محسوب می‌شوند که با دقت در آنها می توان از بروز خطرات ایمنی و  فنی در این خصوص ممانعت کرد. بهترین و مطمئن ترین راه حل برای تست صحت و دقت عملکرد اتصال اسپلیت تی حین و پس از انجام عملیات هات تپ، انجام تست‌های جوش و فشار روی آن باشد. تست جوش به منظور حصول اطمینان از جوشکاری مناسب خطوط و اتصالات انجام می‌گیرد. بسته به میزان حساسیت کار می‌توان از تست‌های PT، اولتراسونیک، رادیوگرافیک و نظایر آن استفاده کرد. همچنین پس از نصب اتصال اسپلیت تی روی لوله نیز ترجیح بر آن است که به منظور تأیید مقاومت اتصال در مقابل نشتی سیال تست فشار هیدرواستاتیک روی آن انجام گیرد. در این تست فشاری به میزانی کمی بیشتر از فشار سیال خط لوله وارد می‌شود و به این ترتیب صحت عملکرد آن تست می شود؛ به این ترتیب که اگر اتصال اسپلیت تی در مقابل فشار هیدراستاتیک وارده تاب و مقاومت داشت می توانیم مطمئن شویم که اتصال در مقابل فشار سیال عملکرد صحیحی خواهد داشت.

نشتی و انفجار حین عملیات هات تپ: ممکن است به دلیل اتصال نامناسب قطعات و اتصالات حین انجام عملیات هات تپ و چه بسا پس از آن دچار مشکلاتی نظیر نشتی و حتی بروز انفجار باشیم. به این دلیل در خصوص نصب اتصالات باید بسیار دقیق عمل کرد. نصب ولو روی اتصال اسپلیت تی از این جهت از اهمیت بالایی برخوردار است. باید بین ولو و اسپلیت تی یک گسکت متناسب با شرایط کار قرار داده شود و همچنین پیش از نصب خود ولو نیز باید تست شود تا نسبت به عدم نشتی آن اطمینان حاصل شود.

آسیب دیدن دستگاه هات تپ حین عملیات: ممکن است دستگاه حین انجام عملیات هات تپ دچار آسیب دیدگی شود و به این صورت عملیات هات تپ دچار خدشه شود. در این خصوص نیز انجام اقدامات پیشگیرانه ضروری است. یکی از دلیایل این امر می‌تواند ناشی از این باشد که دستگاه بدلیل فرسودگی یا هر ایراد دیگر توان تحمل فشار سیال خط را ندارد. بنابراین در این خصوص نیز انجام تست هیدرواستاتیک پیش از انجام هات تپ توصیه می شود. ممکن است دستگاه بدلیل فقدان امکانات یا عدم آشنایی مجری هات تپ بلحاظ سایز و سایر خصوصیات برای انجام هات تپ اشتباه انتخاب شده باشد. در این مورد نیز تیم مهندسی هات تپ باید متعهدانه نسبت به این مسئله حساسیت به خرج دهد. در هر صورتی تست فشار هیدرواستاتیک بهترین معیار برای محک توان انجام عملیات توسط یک دستگاه هات تپ است.

هات تپ خطوط لوله و مخازن از جمله فرایندهای حساس در ارائه خدمات خطوط لوله بشمار می‌آید و از این حیث در کنار عوامل فنی، توجه به شاخص‌های ایمنی و بهداشت و متغیرهای زیست محیطی دارای نقش حائز اهمیتی می‌باشد. در این زمینه نیز استانداردهای معتبر بین‌المللی از جمله API-2201 بخش زیادی از مباحث خود را به فاکتورهای ایمنی و زیست محیطی انجام هات تپ معطوف کرده‌اند. عملیات هات تپ خود دارای دشواری‌ها و پیچیدگی‌های فنی خاص خود می‌باشد و از این رو اختصاص این حجم از توصیه‌های ایمنی از جانب استاندارد مذکور نشان می‌دهد که این عوامل نقشی کمتر از عوامل فنی در انجام عملیات هات تپ ندارند.

از این رو مجریان انجام عملیات هات تپ باید در خصوص شاخصه‌های ایمنی و بهداشت تسلط و آمادگی کامل را پیش از انجام عملیات هات تپ احراز کرده و تمامی پیش‌بینی‌های لازم در این خصوص را در قالب دستورالعمل‌ها و روش‌های اجرایی تدوین کرده باشند. در ادامه به برخی الزامات که به پیشبرد مطمئن عملیات هات تپ یاری می‌رسانند اشاره خواهد شد:

– تهیه لباس کار و ادوات ایمنی و حفاظت شخصی: مجری عملیات می‌بایست به اقتضای مشخصات فنی پروژه هات تپ ادوات و ابزار کار، لباس کار مناسب، دستکش، کفش کار، کلاه کار و سایر تجهیزات حفاظت فردی را برای اپراتورها فراهم کرده باشد. عملیات انشعاب گرم هات تپ معمولاً روی خطوط لوله حاوی سیال انجام انجام می‌شود و مجری هات تپ باید با در نظر گرفتن این احتمال که حین انجام عملیات هات تپ سیال به هر نحوی نشتی و برون رفت خواهد داشت، می‌بایست ادواتی را برای نیروی کار فراهم کند که ایشان را در مقابل جریان و حرارت و فشار سیال محافظت کند.

– تجهیزات ایمنی و اطفاء حریق: عملیات هات تپ معمولاً روی خطوط لوله حاوی سیالات قابل احتراق انجام می‌شود. حتی در غیر این‌صورت و در شرایطی که سیال فاقد قابلیت احتراق و اشتعال می‌باشد نیز عملیات‌هایی نظیر جوشکاری اسپلیت تی و نیز خود فرایند برش لوله توسط کاتر دستگاه هات تپ می‌تواند منشأ خطراتی نظیر آتش سوزی و حتی انفجار شود. در چنین شرایطی تجهیزات اطفاء حریق باید تمام و کمال فراهم و پرسنلی جهت استفاده سریع از آن در صورت بروز خطر در نظر گرفته شده باشد. تعبیه ۲ یا ۳ کپسول آتش نشانی در مجاورت عملیات هات تپ و نیز بهره بردن از تجهیزات آتش نشانی که اغلب مجتمع‌های صنعتی بزرگ دارای آن می‌باشند در حوالی محل انجام هات تپ بر ضریب اطمینان فرایند می‌افزایند.

– محل تردد مناسب برای نیروی کار: عملیات هات تپ به لحاظ ارتفاع طبیعتاً در سه شرایط می‌تواند انجام شود؛ در ارتفاع نسبت به زمین، در سطح زمین و در عمق زمین. در خصوص حالت اول، نصب اسکافولد و داربست توصیه می‌شود. در این خصوص باید تدابیر ویژه جهت نصب مطمئن و مستحکم اسکافولدها بجهت ایمنی تردد اپراتورهای هات تپ اتخاذ کرد. تدوین یک دستورالعمل توسط مجری هات تپ و ارائه آن به کارفرما جهت پیاده سازی بهترین راهکار محسوب می شود. در برخی مواقع به دلایلی از بسکت به منظور انجام عملیات هات تپ استفاده می‌شود. در این خصوص نیز مجری هات تپ و کارفرما باید تدابیر ویژه را در نظر بپگیرند. خصوصاً کارفرما ملزم است نسبت به تهیه بسکت مطمئن و دارای فضای مناسب اقدام کند تا تمرکز اپراتور هات تپ بیشتر متوجه فرایند فنی عملیات هات تپ باشد تا اطمینان بسکت.

در صورتی که عملیات در عمق زمین انجام شود نیز حفاری مناسب، تعبیه یک محل تردد مناست جهت تسهیل رفت و آمد اپراتورها، و مهمتر از همه ایجاد راه فرار اضطراری برای تخلیه انسانی محل در صورت بروز سانحه اکیدا توصیه می‌شود. فقدان این فاکتورها تبعاتی جبران‌ناپذیر در صورت بروز سانحه خواهد داشت.

– تست آلایندگی محیطی: ممکن است در مجاورت محل انجام عملیات هات تپ ذرات و گازها و مواد شیمیایی منتشر در فضا باشند که به جهت سمی بودن یا قابل اشتعال بودن خطراتی را برای انجام عملیات هات تپ و مجریان و اپراتورها پیش بیاورد. خصوصاً حین جوشکاری اسپلیت تی روی لوله برخورد این ذرات با حرارت ناشی از جوشکاری می‌تواند منشأ خطرات جانی، آسیب‌های فنی و خسارات اقتصادی باشد. این ذرات قابل رؤیت نیستند و ممکن است قابل تشخیص از طریق استشمام نیز نباشند. از این رو مجری هات تپ پیش از انجام عملیات می‌بایست نسبت به عدم وجود چنین ذراتی اطمینان حاصل کند. در صورت وجود چنین موادی طبیعتاً انجام هات تپ روی لوله امکان‌پذیر نیست مگر اینکه به تشخیص مهندسین و طراحان عملیات با اتخاذ تدابیر ویژه بتوان بصورت مقطعی این ذرات را از محل هات تپ دور کرد.

شاخص‌های ایمنی عملیات هات تپ بسیار گسترده تر از موارد برشمرده است، اما بمنظور آشنایی اجمالی، خطوط کلی الزامات ایمنی ذکر گردیدند. توصیه می‌شود مجریان عملیات هات تپ علاوه بر استفاده از اپراتورهای مجرب و مسلط بر الزامات ایمنی کار گرم، دارای یک کارشناس ایمنی و بهداشت در محیط نیز باشند که ضمن حضور مستمر در محل انجام فرایندهای فنی هات تپ نسبت به رعایت اصول ایمنی نظارت مستمر داشته باشد.

هات تپ خطوط لوله و مخازن به جهت این‌که جزو فرایندهای ویژه در صنعت محسوب می‌شود، و نیز از آن‌جا که دارای متغیرهای فنی متعددی می‌باشد نیازمند ملاحظات و تدابیر ویژه است؛ در غیر این صورت بروز ایراد حین انجام هر یک از گام‌های آن محتمل خواهد بود. وجود عوامل تعیین کننده‌ای نظیر ضخامت لوله، جنس لوله، دمای سیال، فشار و نیز جریان آن از جمله فاکتورهایی هستند که مراحل عملیاتی انجام هات تپ نظیر ساخت و نصب اسپلیت تی، نصب ولو و انجام عملیات هات تپ را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهند و از این‌رو دقت در رعایت استانداردها و در عین حال توجه به مشخصات فنی لوله و سیال جزو الزاماتی می‌باشد که مجری هات تپ باید نسبت به آن‌ها آگاهی داشته باشد. خروجی هر مرحله نیازمند انجام تست‌ها و بازرسی‌های ویژه است و از این‌رو بازرسی‌های مذکور سنگ محک مناسبی برای برآورد صحت و دقت عملکرد مجری عملیات هات تپ قلمداد می‌شود.

بنابراین مجری انجام عملیات هات تپ می‌بایست برای هر یک از رویه‌های جاری در عملیات هات تپ دستورالعمل‌ها و روش‌های اجرایی ویژه عملیات را تدوین و به تأیید کارفرما رسانده باشد.هماهنگی‌ها و ترتیبات مهندسی پیش از آغاز عملیات بدون شک در پیشبرد صحیح عملیات هات تپ نقش تأثیر‌گذاری خواهد داشت.

در این راستا تدوین دستورالعمل‌ها و مستندات زیر برای انجام عملیات هات تپ ضروری بوده و حتی در صو.رت عدم درخواست کارفرما و مشتری، مجری هات تپ می‌بایست برای خود تهیه و تدوین و به اپراتورهای فرایندهای مختلف ارائه داده باشد:

کتابچه هات تپ: تدوین یک کتابچه جامع که شرح کلی فرایند هات تپ با ذکر تمامی مراحل آن را در بر داشته باشد یکی از وظایف مجریان عملیات هات تپ می‌باشد. این کتابچه بدون توجه به شرایط ویژه هر پروژه، شرح فرایند را به صورت کلی انجام خواهد داد و از این‌رو گام‌های کلی و عمومی هات تپ را ذکر خواهد کرد. بهتر آن است که این مستند در دسترس تمامی کاربران و مشتریان بالقوه هات تپ قرار گیرد تا ضمن آشنایی با مزایای عملیات هات تپ و گام‌های عملیاتی آن نسبت به فرایند آشنایی کلی حاصل کنند.

این کتابچه با توجه به کلی بودن برای تمامی عملیات‌های هات تپ مصداق دارد و شامل شرح فرایندهای موجود در عملیات و لوازم هر یک از فرایندها می‌باشد. به طور کلی کتابچه هات تپ می‌تواند فرایندهای زیر را شرح دهد:

• فرایندهای اصلی: شامل ساخت اسپلیت تی، جوشکاری اسپلیت تی روی لوله، نصب ولو و انجام عملیات هات تپ.
• فرایندهای پشتیبانی که نقش پشتیبانی و کمک به پیشبرد عملیات هات تپ را ایفا خواهند کرد. برای مثال لوازم انجام فرایند ساخت اسپلیت تی شامل دستگاه جوش، الکترودها، متریال‌ها و ابزارها شرح داده شده و الزامات فراهم‌آوری هر یک از این موارد ذکر خواهند شد. یا گام‌های تجهیز و آماده‌سازی دستگاه هات تپ برای انجام عملیات و تست فشار آن جهت حصول اطمینان از ضریب مقاومت دستگاه هات تپ در مقابل فشار و دمای سیال خط لوله توضیح داده می‌شود. در این فرایند انصالات و قطعات دستگاه هات تپ، کارکرد آن ها و شیوه نصب و محل قرارگیری‌شان مشخص می‌شود.

کتابچه هات تپ مختصاتی کلی ولی دقیق از عملیات هات تپ ارائه داده و به سفارش‌دهندگان و مشتریان اطمینان می‌دهد که مجری هات تپ توان و  قابلیت انجام عملیات هات تپ را به صورت بالقوه دارا است. این سند اثبات کننده دانش فنی و تجریه پیمانکار در زمینه انجام عملیات هات تپ خواهد بود.

دستورالعمل ساخت اسپلیت تی: این دستورالعمل مراحل ساخت اسپلیت تی بر حسب نیاز پروژه را شرح داده و الزامات هر گام را ذکر خواهد کرد. طراحی نقشه اسپلیت تی، تحویل و توجیه آن به اپراتورهای ساخت، نوع الکترودهای انتخابی بر حسب نیاز پروژه، تعداد پاس‌های جوش مورد نیاز، الزامات اجرایی فرایند جوشکاری و مواردی نظیر این می‌بایست در این دستورالعمل تدوین شده باشند. بدون شک این الزامات بر اساس مشخصات فنی خط لوله و ویژگی‌های سیال تدوین می‌شود. تیم مهندسی با دریافت اطلاعات فنی خط و تطبیق دادن الزامات کار هات تپ روی لوله مذکور با استانداردهای بین‌المللی، و نیز به پشتوانه سابقه و دانش فنی خود دست به تجزیه و تحلیل زده و در نهایت خروجی کار را در قالب یک دستورالعمل آماده خواهند کرد.

دستورالعمل انجام عملیات هات تپ: در خصوص فرایند اجرایی عملیات هات تپ که شامل پیشروی دستگاه کاتر و برش لوله می‌باشد نیز تدوین یک دستورالعمل جامع و کامل الزامی است. مهم‌ترین نکته در این مورد تعیین میزان پیشروی است. اپراتور هات تپ ممکن است بر حسب تجربه خود برآوردی تقریبی از میزان پیشروی لازم برای برش لوله حین هات تپ داشته باشد، اما این امر کفایت نمی‌کند. تیم مهندسی باید بر حسب سایز لوله اصلی و سایز انشعاب میزان دقیق پیشروی کاتر را مخص کند و به اپراتور هات تپ گزارش کند. در این صورت نه مشکلی نظیر برش ناکافی لوله و ناتمام ماندن عملیات هات تپ را خواهیم داشت و نه پیشروی بیش از اندازه  و هرز گردی کاتر در محیط درونی لوله را خواهیم داشت که چه بسا ممکن است به جداره مقابل لوله نیز آسیب وارد کند.

همچنین بر حسب جنس و ضخامت لوله سرعت پیشروی نیز باید مشخص شود. در صورتی که باردهی به دستگاه هات تپ با سرعتی بیش از حد مجاز صورت گیرد ممکن است اتصالات و قطعات دستگاه هات تپ علی‌الخصوص کاتر هات تپ دچار آسیب شود و برش لوله ناتمام باقی بماند. همچنین در خصوص اقدامات لازم جهت نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه دستگاه هات تپ پیش و پس از اتمام پروژه نیز باید توضیحات لازم درج شود تا به اطلاع اپراتورهای هات تپ برسد.

موارد ذکر شده که بخشی از دستورالعمل‌های مورد نیاز برای شروع کار را شرح داده‌اند الگویی محسوب می‌شوند که باید در خصوص تمامی گام‌ها و فرایندهای هات تپ تعمیم داده شوند. تدوین این قسم مستندات بدون شک در شفاف‌سازی امور و رفع ابهامات، استاندارد سایزی افزایش ضریب اطمینان فرایندها و کسب اعتماد مشتری بسیار حائز اهمیت خواهد بود. باید تکرار کرد که عملیات هات تپ جزو فرایندهای ویژه در خطوط لوله بشمار می‌رود و اهمال و بی توجهی به هر یک از گام‌ها تبعات جبران‌ناپذیر برای مجموعه و مجری عملیات هات تپ خواهد داشت.