هات تپ و حفاری

عملیات هات تپ در سایزها و ابعاد، و زوایا و موقعیت های محیطی متفاوت انجام پذیر است و امکان یا عدم امکان انجام کار در هر یک از این شرایط بستگی به امکانات و تجهیزات پیمانکار هات تپ از یک سو، و توان و تجربه وی در انجام عملیات های انشعاب گرم خطوط لوله در موقعیت های مشابه کار گرمی را دارد که می بایست انجام شود. انشعاب گرم خطوط لوله یکی از مهم ترین فرایندها روی خطوط لوله است که معمولا برای ایجاد یک انشعاب جدید یا نصب اتصالات و تجهیزات جدید روی خطوط و تأسیسات موجود انجام می پذیرد. محل انجام عملیات بر حسب نیاز پروژه متفاوت خواهد بود. ممکن است عملیات روی خطوط لوله ای انجام شود که در ارتفاعات قرار دارند و می بایست اپراتورهای انشعاب گیری گرم لوله برای انجام کار در ارتفاع قرار گیرند. ایجاد پاگردها و گذرگاه ها های تردد برای اپراتور هات تپ در این شرایط الزامی می باشد. در غیر این صورت می بایست با استفاده از تجهیزات بالا برنده اپراتور را در موقعیت دستگاه هات تپ قرار داد تا وی بتواند به راحتی پیشروی دستگاه را به انجام برساند. ممکن است عملیات روی خطوط لوله ای انجام گیرد که در سطح زمین قرار دارند. برای این کار دیگر نیازی به دستگاه های بالابرنده وجود ندارد. بخش اعظم کار انشعاب گرم لوله در همان محل و بدون نیاز به هر گونه تجهیزاتی انجام می شود. اما ممکن است کار در عمق زمین باشد. ممکن است کارفرمای عملیات در بخشی از خطوط لوله خود که در عمق زمین قرار دارند نیاز به انجام عملیات هات تپ برای ایجاد انشعاب داشته باشد. در این صورت گام اول دسترس پذیر کردن لوله است. برای این که لوله را در دسترس پیمانکار عملیات انشعاب گیری به روش گرم قرار دهیم در درجه اول می بایست حفاری به انجام برسد.

هات تپ
هات تپ

عملیات های هات تپ در عمق زمین چه افقی باشند و چه عمودی نیاز به انجام عملیات حفاری دارند. برای عملیات انشعاب گرم عمودی از بالا به پایین حجم خاک برداری طبیعتا کمتر خواهد بود اما برای عملیات های افقی یا عمودی از پایین می بایست حجم بیشتری از خاک برای قرار گیری دستگاه هات تپ را برداشت کرد.

فضای مورد نیاز در عمق زمین برای انجام عملیات انشعاب گیری گرم را می توان به دو بخش تقسیم کرد؛ فضای لازم برای قرار گیری اتصالات روی لوله و اپراتورها به منظور انجام کار، و فضای مورد نیاز برای این که دستگاه هات تپ در موقعیت قرار گیرد و روی اتصالات نصب شود تا عملیات به انجام برسد. در مورد آیتم اول تقریبا می توان گفت میان عملیات های انشعاب گرم تمایزی وجود ندارد. البته بسته به نوع ولو و فضایی که اشغال می کند ممکن است فضا متفاوت باشد. بر اساس توضیحات مذکور می توان متغیرهایی که در تعیین میزان حفاری برای هات تپ وجود دارند را به شرح زیر برشمرد:

  • عمقی که لوله در آن قرار گرفته است
  • سایز لوله اصلی
  • اتصالی که برای عملیات هات تپ مورد استفاده قرار می گیرد
  • طول دستگاه هات تپ
  • عمودی یا افقی بودن عملیات
  • نوع ولو

بنا به متغیرهای فوق می توان دستورالعمل حفاری هات تپ را تدوین کرد. حال و بر حسب شاخص های فوق می توان شرحی از عوامل تأثیرگذار بر میزان حفاری را ارائه داد:

  • عمق لوله: بدیهی است که در درجه اول می بایست لوله در دسترس مجری هات تپ برای انجام عملیات انشعاب گرم قرار گیرد. بنابراین حفاری باید آن قدر ادامه داشته باشد تا به لوله برسیم. همچنین تا ۱ متر زیر لوله را نیز می توان حفاری کرد تا فضای در دسترس اپراتورها برای انجام عملیات هایی نظیر جوشکاری و … نیز فراهم باشد. بنابراین عمق حفاری تا ۱ متر زیر لوله خواهد بود. در خصوص طول و عرض حفاری نیز بار دیگر سایز لوله عامل کلیدی محسوب می شود. می بایست در سمت چپ و راست لوله حفاری به میزان لازم و تا درجه ای انجام شود که اگراتورها فضای کافی برای تردد داشته باشند.
  • سایز لوله اصلی: همان طور که ذکر شد سایز لوله نیز تأثیر مهمی در تعیین میزان طول و عرض حفاری خواهد داشت. بر حسب قطر لوله می بایست فضای جنبی آن از دو طرف به میزانی حفاری شود که اجازه تردد و کار راحت به اپراتورها بدهد. علاوه بر این باید مسیری برای تردد نیروی کار به فضای بیرون نیز وجود داشته باشد تا رفت و آمد به راحتی انجام شود.
  • نوع اتصال: نوع اتصال نیز در انجام میزان حفاری آیتم تأثیرگذاری است. در صورتی که اتصال سدل نیپل باشد بدیهی است فقط از یک جانب نیازمند فضای کافی برای کار گرم هستیم. جوشکاری فقط روی بخشی از جداره لوله انجام می شود و از همین رو نیاز به دسترسی کامل به کل جداره لوله وجود نخواهد داشت. برای مثال اگر قرار است سدل نیپل در سمت چپ لوله نصب شود و عملیات به صورت افقی از همان جهت انجام شود دیگر نیاز به فضای آزاد در سمت راست کاهش خواهد یافت. اما اگر اتصال از نوع اسپلیت تی باشد که می بایست از همه سو جوشکاری انجام شود در این صورت خفاری در دو سوی لوله می بایست متقارن بوده و فضای کافی در هر دو سو برای جوشکاری مساعد شود.
مهندسی هات تپ
هات تپ

هات تپ_ راستای هات تپ– هات تپ افقی- خفاری برای هات تپ- اتصال هات تپ

  • عمودی یا افقی بودن هات تپ: طبیعی است که اگر عملیات برش گرم قرار است به صورت عمودی و از بالا به پایین باشد، حفاری فقط می بایست فضای کافی برای جوشکاری اتصال را فراهم کند و نیاز به حفاری مازاد نیست چرا که دستگاه از بالا روی لوله نصب می شود و دیگر فضای اضافه بر حفاری نیاز نخواهیم داشت. اما اگر عملیات به صورت افقی انجام شود باید کمی بیش از میزان طول دستگاه هات تپ از جانبی که عملیات می بایست انجام شود حفاری انجام شود تا دستگاه فضای کافی جهت قرار گیری در محل نصب روی اتصال را داشته باشد. همچنین اپراتورهایی که قرار است در کنار دستگاه هات تپ بوده و عملیات را انجام و کنترل کنند نیز می باید فضای کافی در اختیار داشته باشند. در صورتی که عملیات عمودی و از پایین به بالا باشد شرایط بسیار متفاوت تر خواهد بود. البته برای عملیات هایی که در زیر عمق خواهند بود معمولاً از این روش اجتناب می شود اما در صورتی که چاری جز انجام کار در این راستا و جهت نبود، حفاری باید عمق بسیار بیشتری داشته باشد. دستگاه هات تپ می بایست در عمق و زیر لوله قرار گیرد تا از آن جا به اتصالات نصب شود تا عملیات انشعاب گیری گرم انجام پذیر باشد.
  • طول دستگاه هات تپ: این دستگاه معمولاً دارای طول زیاد بوده و فضای زیادی برای قرار گیری در محل انجام عملیات انشعاب گیری نیاز دارد. پیش از قرارگیری دستگاه می بایست محاسبات و پیش بینی های لازم در خصوص فضای مورد نیاز دستگاه هات تپ انجام شده باشد و عملیات حفاری بر اساس آن انجام پذیرد.
  • نوع ولو: نوع ولو نیز در میزان حفاری دارای نقش است. معمولاً ولوهای توپی ارتفاع بیشتری داشته و طبیعتاً طول فرایند انشعاب گیری را افزایش می دهند. برای انجام حفاری می بایست طول نیپل اتصال، طول ولو و طول دستگاه هات تپ را در هم جمع کرد و به عنوان حداقل فضای لازم برای انجام عملیات انشعاب گیری به روش گرم در نظر گرفت. بدیهی است فضایی را نیز می بایست به عنوان محیط لازم برای اپراتورها برای انجام مراحل کار به مجموع حاصل شده جمع زد.

حفاری باید دارای استانداردها و نکات ایمنی خاض خود باشد به نحوی که باعث بروز آسیب در نیروی کار حین انجام عملیات نشود. در دستورالعمل ایمنی می بایست نکات ایمنی به صورت کامل و دقیق گوشزد شده باشند تا حین کار با آسیب به کار، تجهیزات و نیروی انسانی وارد نشود. حفاری یک فرایند حساس و دارای ضریب خطر بسیار بالاست. از این رو رعایت احتیاطات ویژه به اندازه خود عملیات هات تپ دارای اهمیت است.