انشعاب گرم خطوط لوله یا عملیات هات تپ می تواند یکی از کارآمدترین فرایندها در خطوط لوله به منظور ایجاد انشعاب و توسعه خطوط لوله باشد، اما در عین حال می تواند فرایندی مخرب و آسیب رسان بر روند جاری یک مجموعه صنعتی باشد. در تشریح کاربرد و کارایی های هات تپ می بایست ابتدا به سراغ زمینه هایی که این فرایند در آن ها قابلیت کاربردی دارد اشاره کرد. به طور کلی هر واحد صنعتی که در صدد است روی خطوط لوله خود انشعابی ایجاد کند می تواند به صورت بالقوه مشتری عملیات انشعاب گیری گرم باشد. اصولاً این فرایند در هر مجموعه صنعتی قابل انجام است و از این حیث نمی توان آن را جزو شاخه بندی های صنعتی برشمرد. اما بسیاری از واحدها سراغ عملیات هات تپ نمی روند. دلایل آن را می توان به شرح زیر برشمرد:
- بسیاری از واحدهای صنعتی هیچ گونه آشنایی با این عملیات پیچیده خطوط لوله ندارند و به طور کلی اسمی از آن نشنیده اند. این مجموعه ها معمولاً واحدهایی هستند که فرایندهایی نظیر انشعاب گیری در آن ها به صورت بسیار محدود و موردی لازم می آید و به همین دلیل درکی از آن نخواهند داشت. مجتمع هایی از این دست تنها راه انشعاب گیری از خط لوله را بستن و تخلیه خط، و سپس بریدن بخش انشعابی متصور می شوند. این در حالی است که نمی دانند فرایند مذکور در مقایسه با هات تپ چه هزینه های مازادی را برایشان در پی خواهد داشت.
- واحدهای صنعتی دیگری ممکن است آشنایی نسبی با این فرایند داشته باشند ولی همین عدم اطلاعات دقیق ممکن است این تصور را در ذهن ایشان متبادر کند که هات تپ یک فرایند پرهزینه و مستلزم مهیا کردن تأسیسات و تجهیزات پیچیده ای می باشد. این در حالی ایت که عملیات انشعاب گیری گرم به لحاظ تأسیسات و تجهیزاتی که می بایست از طرف کارفرما مهیا شود چندان پیچیدگی ای نخواهد داشت و تصور فوق غلط است. تجهیزات اصلی توسط خود پیمانکار انشعاب گیری تهیه می شوند و پیچیدگی کار هم نه در تجهیزاتی است که کارفرما می بایست فراهم کند، بلکه در امکاناتی است که از طرف خود پیمانکار و مجری کار تهیه خواهد شد. این دست واحدهای صنعتی نیز از پذیرش عملیات مذکور سر باز زده و سراغ روش های جایگزین می روند.
- برخی واحدهای صنعتی هستند که انشعاب گیری مورد نیازشان چندان خللی در فرایندهای اصلی کار صنعتی شان ایجاد نمی کند. بنابراین ترجیح می دهند از این فرایند استفاده نکنند. هات تپ یک فرایند ویژه ضربتی ایست که ظرف مدت زمان کوتاه انجام شده و مانع ایجاد وقفه در فعالیت های جاری مجتمع صنعتی خواهد شد. از این رو واحدی که فرایندها اصلی آن بدون چنین اضطراری به فعالیت خود ادامه می دهند نیازی به بهره گیری از هات تپ نخواهند داشت. تصور کنید برای مثال یکی از خطوط لوله انتقال آب یا گازوئیل به تجهیزات کارگاهی یک واحد صنعتی دچار بریدگی شده است. یا این که واحد مذکور در راستای طرح توسعه خود، تعدادی تجهیزات به مجموعه افزوده است و نیاز دارد با انشعاب گیری از خطوط لوله موجود، سوخت را به این تجهیزات نیز برساند. بدیهی است اگر برای این موارد امکان پذیر باشد، آن ها ترجیح خواهند داد در مواقع تغییر شیفت، تعطیلی کار، وقفه های رایج فرایندی و مواردی از این دست انشعاب گیری را به همان روش سنتی و از طریق تخلیه خط انجام دهند. بنابراین بهره گیری از هات تپ خطوط لوله برایشان صرفه اقتصادی به بار نخواهد آورد.
- برخی دیگر از واحدهای صنعتی نسبت به ضریب ریسک بالای عملیات هات تپ دچار اشتباه هستند. فقدان اطلاعات کافی این تصور را به ذهن ایشان متبادر کرده است که هات تپ در مقایسه با روش های رایج و سنتی دارای ریسک بالایی است. از این رو این دسته واحدها دردسرها و زمان و هزینه اضافی انشعاب گیری به روش سنتی را تقبل می کنند اما حاضر نیستند تن به انشعاب گیری گرم به روش هات تپ بدهند. این در حالی است که عملیات انشعاب گرم در صورت رعایت استانداردها و به کارگیری نیروی متبحر و با دانش و تجربه بدون کوچک ترین ایردای به انجام خواهد رسید.
موارد ذکر شده بخشی از سوء ظن ها نسبت به ماهیت و کارکرد، و کارایی عملیات انشعاب گیری گرم هات تپ می باشد. بسیاری از واحدهای صنعتی بر حسب توهمات فوق تن به این عملیات نمی دهند و ترجیح می دهند از روش های پیشین استفاده کنند. در حالی که دانش کافی در خصوص این پروژه پیچیده صنعتی، ذهن را متوجه خواهد کرد که هیچ یک از توجیهات فوق برای انتخاب نکردن انشعاب گرم قابل قبول نیست. برای تمامی واحدهای مذکور در هر شرایطی که باشند، هات تپ بهترین گزینه است. البته باید اشاره داشت که در مواقعی انجام هات تپ اصلاً امکان پذیر نخواهد بود و بهتر است از روش های جایگزین استفاده شود؛ اما تشخیص این امر بر عهده پیمانکار هات تپ است. او است که بر اساس مطالعات امکان سنجی و تحقیق و توسعه امکان یا عدم امکان انجام عملیات را تشخیص می دهد. در صورت امکان پذیری انجام کار، انشعاب گرم هات تپ بهترین راه حل برای رفع مشکلاتی است که مجتمع های صنعتی در خصوص انشعاب گیری از خطوط لوله موجود می تواند بهره گیری کنند.
امروزه خوشبختانه واحدهای صنعتی نفتی و گازی و پتروشیمی، بر حسب الزامات و تکرر نیاز به انجام انشعاب گیری خط لوله به استلزامات عملیات هات تپ پی برده و اغلب برای انشعاب گیری به سراغ این فرایند می روند. اما هنوز بسیاری از واحدهای صنعتی در زمینه های غیر، یا حتی زمینه های مرتبط به نفت و گاز نیز اطلاعات و اشراف کافی روی مزایای هات تپ خطوط لوله ندارند .و همین امر آن ها را به انتخاب روش های پر هسزینه، و چه بسا پر ریسک تر وامی دارد.
هات تپ– عملیات هات تپ– انشعاب گرم هات تپ
