hot tap

تأثیر مشخصه های لوله در اجرای هات تپ

عملیات هات تپ ذیل متعیرهای بی شماری انجام می شود. هر یک از این متغیرها بر حسب وزن خود می توانند درصد تأثیرگذاری بالا یا پایینی را روی کل فرایند داشته باشند، به طوری که بی توجهی به برخی از آن ها می تواند حتی کلیت پروژه را با آسیب مبتلا کند. یکی از شاخص های تعیین کننده که در اجرای هات تپ می بایست مورد توجه قرار گیرد مشخصه های فنی خط لوله است که هات تپ می بایست روی آن انجام شود. در این خصوص نیز دو متغیر وجود دارند که برای اجرای عملیات hot tap مورد توجهند:

  • جنس لوله
  • ضخامت لوله
دستگاه هات تپ
هات تپ

چنان که می دانیم عملیات انشعاب گیری گرم روی خطوط لوله و مخازن در واقع عبارتست از برش لوله و جدا کردن بخش بریده شده از آن، و بدین ترتیب ایجاد یک سوراخ به سایز مورد دلخواه که ورودی خط انشعابی جدید محسوب می شود. بنابراین فرایند اصلی در هات تپ روی لوله انجام می شود و طبیعتاً جنس و ضخامت لوله در این مورد تأثیرگذارترین متغیرها خواهند بود. تیم مهندسی عملیات hot tap حتما باید پیش از آغاز طراحی ها و برنامه ریزی ها، در خصوص این دو متغیر تحقیقات لازم را به انجام رسانده باشد. ایشان در درجه اول اطلاعات فنی لوله را به صورت مکتوب از کارفرما دریافت می کنند تا ضخامت اسمی و جنسی لوله را داشته باشند. اما بسنده کردن عملیات به همین اطلاعات کاری از اساس اشتباه است، چرا که خطوط لوله به هر دلیلی ممکن است ویژگی های فنی خود در مرحله طراحی را به مرور از دست داده باشند. برای مثال خوردگی های درونی ناشی از جریان سیال درون لوله، می تواند به تدریج ضخامت لوله را بکاهد. طبیعتاً کارفرما نیز ممکن است از این تغییر ضخامت غافل باشد و اطلاعات دقیقی در خصوص شرایط فنی خط لوله خود پس از گذر سال ها فعالیت نداشته باشد. یا در نقاطی ممکن است سوراخ شدگی ها، ترک ها و عیوبی به این شکل در لوله رخ داده باشد اما تبعات خود را بروز نداده باشد. در این شرایط نیز آشکار است که صرف داده های فنی کارفرما کافی نیست.

بنابراین گروه اجرای هات تپ باید به محل انجام عملیات اعزام شده و بازرسی های لازم روی خطوط لوله ای که اجرای هات تپ روی آن ها خواهد بود را انجام دهد. ضخامت سنجی لوله از پیش شرط های ضروری هات تپ است و نباید در خصوص آن کوچک ترین غفلتی از طرف مجری کار سر بزند. پس از انجام بازدید خضوری و تست ضخامت سنحی، می توان درکی دقیق تر از سایر مراحل داشت. مجری کار گرم هات تپ می تواند از طریق داده های حاصل شده، در خصوص فیتینگ و اتصالاتی که می بایستت ساخته شده یا روی لوله و مجموعه نصب شوند اظهار نظر کرده و طراحی های لازم را انجام دهد.

مهم تر از آن، در فرایند آماده سازی دستگاه هات تپ و محاسبه مقدار پیشروی لازم برای برش گرم لوله به صورت کامل نیز اطلاعات به اندازه کافی در دسترس او قرار گرفته است و به این وسیله می تواند فرایندهای مد نظر خود را به پیش ببرد. چنان که اشاره شد فرایند اصلی در عملیات هات تپ عبارت است از برش لوله و ایجاد انشعاب جدید. بنابراین دستگاه باید به نحوی آماده سازی شود که بتواند لوله با جنس مورد نظر را به راحتی ببرد. عملیات برش در دستگاه hot tap توسط کاترهای مدوری انجام می شود که ضمن حرکت دورانی در ناحیه برش، همزمان نیز پیشروی کرده و در هر دور پیشروی ضخامتی از لوله را می برند. این فرایند تا برش گرم کامل لوله ادامه خواهد داشت. بنابراین کاترها و دندانه های برش آن باید سختی و تیزی لازم برای برش لوله را در یک فاز عملیات هات تپ داشته باشند.

انشعاب گرم HOT TAP یک فرایند پیوسته است و ترجیح بر آن است که از ابتدا تا انتهای یک فرایند برش گرم وقفه و باز و بست کردن دستگاه وجود نداشته باشد. از این رو بهتر آن است که قبل از آغاز عملیات برش گرم تمامی پیش بینی های لازم به عمل آمده باشد تا در حین کار مجبور به توقف فرایند و رفع عیب نشویم. در این راستا، کاتر را با توجه به مشخصات فنی لوله و ضخامت آن آماده سازی و مهیا خواهیم کرد و به این ترتیب از بروز وقفه در فرایند جلوگیری خواهیم کرد. در غیر این صورت ناچاریم به صورت مستمر فرایند را متوقف کرده و دستگاه را آماده سازی کنیم. مهم ترین نکته در آماده سازی کاتر انتخاب الماسه های برش متناسب با جنس لوله است. الماسه ها هستند که وظیفه درگیر شدن با لوله و برش آن را بر عهده دارند. اگر این الماسه ها سختی لازم برای برش لوله را نداشته باشند، طبیعتاً زودتر از موعد مستهلک شده و مجری عملیات هات تپ ناچار است فرایند را متوقف کند، دستگاه را به بیرون بکشد و الماسه های جدید را جایگزین قدیمی ها کند. این فرایند، زمان انجام یک عملیات را تا چند برابر زمان استاندارد آن بالا خواهد برد، تا جایی که ممکن است اصولاً اجرای هات تپ صرفه زمانی و فنی خود را از دست بدهد.

هات تپ
هات تپ و اتصالات

بنابراین در انتهاب الماسه ها باید بیش از پیش دقت کرد. الماسه ها نه تنها باید در مقابل جنس لوله سختی لازم را داشته باشند، بلکه باید مقاومت لازم جهت برش کامل لوله را نیز داشته باشند. به عبارتی آن ها باید لوله را با ضخامت مشخص آن ببرند و برای این کار باید توان کافی را داشته باشند. اگر ضخامت لوله بالا باشد طبیعتاً زمان کار و مدت و میزانی که الماسه ها درگیر با لوله خواهند بود افزایش خواهد یافت و انجام صحیح عملیات HOT TAP در این موقعیت بستگی کامل به توان و مقاومت این الماسه ها خواهد داشت.

در نتیجه می توان به این نتیجه رسید که جنس لوله و ضخامت آن دو عامل تعیین کننده در اجرای هات تپ به شمار می روند و تیم اجرایی و مهندسی هات تپ باید با محاسبه دقیق این دو متغیر، تنظیمات لازم روی دستگاه و سایر تجهیزات عملیات را انجام دهند.

ناگفته نماند که مهارت و تبحر اپراتور در باردهی به دستگاه هات تپ از عوامل مؤثر دیگری است که در پیشروی صحیح و انجام موفق عملیات hot tap تأثیرگذار خواهد بود. چه بسیار عملیات هایی که فرایندهای آماده سازی تجهیزات در آن به درستی و دفت انجام شده است اما به دلیل باردهی سریع و شتاب زده اپراتور دچار شکست شده اند. عکس این مسأله نیز صادق است و یک اپراتور متبحر و کارکشته قادر است با هنر خود در باردهی به دستگاه هات تپ، ایرادات ناشی از تنظیم و آماده سازی کاتر دستگاه را جبران نماید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *