هات تپ یا عملیات انشعاب گیری از خطوط لوله در هر گام نیازمند انجام بازرسی ها و تست ها جهت اطمینان از عملکرد فرایندی است. اهمیت تست و بازرسی هر یک از فرایندهای مربوط به عملیات هات تپ از این حیث بسیار بالاست که اصولا بر حسب ماهیت ویژه عملیات هات تپ، شدت خطاها و عوارض و پیامدهای آن به طرز مشهودی بالاست. به عبارتی دیگر ممکن است بروز یک ایراد در یک فرایند عوارض و پیامدهای چندانی نداشته باشد، اما بروز همان ایراد در فرایند هات تپ یا زیر فرایندهای آن تبعاتی بس سنگین به همراه داشته باشد. از این رو بهتر است که در آنالیز و بررسی فرایندها بیشترین دقت به خرج داده شود و مجمعوه را از هر لحاظ نسبت به تبعات ایراداتی که می تواند حین فرایند برز دهد آگاه کرد.
تست غیر مخرب به تستی می گویند که ضمن آن متریال ها، ابزار و تجهیزات، فرایندها و دستگاه ها بدون بروز آسیب به آن ها مورد بررسی و پایش قرار می گیرند و متغیرهای تعیین کننده در عملکرد آن ها آزمایش و بررسی خواهند شد:
Nondestructive testing (NDT) is the process of inspecting, testing, or evaluating materials, components or assemblies for discontinuities, or differences in characteristics without destroying the serviceability of the part or system. In other words, when the inspection or test is completed the part can still be used.
پیگیری از بحران و بروز آسیب و ایراد ساز و کارهای مدیریتی، برنامه ریزی و آموزشی گسترده ای را می طلبد، اما با نظرداشت تمامی این فاکتورها و عوامل، تست و بازرسی خروجی کار نیز یکی از فرایندها جهت اطمینان بخشی به صحت فرایند است. از آن جا که فرایند انجام شده در هر مرحله آثار و عوارض خود را در مرحبه بعدی نشان خواهد داد، بنابراین انجام عملیات تست و بازرسی برای حصول اطمینان از عدم تسری این ایرادات به مرحله بعدی ضروری است.
در خصوص روش های تست و بازرسی هر یک از مراحل نیز باید دقت داشت که هات تپ مجموعه فرایندهای به هم پیوسته ای را شامل می شود که شروع هر یک وابسته به اتمام مرحله پیشین است. از این رو تست پیش از آغاز فرایند بعدی انجام می شود. از آن جا که هر عملیات هات تپ اقتضائات خاص خود را دارد و اتصالات و تجهیزات و دستگاه ها برای آن عملیات به خصوص و ویژه آماده سازری می شوند، بنابراین امکان انجام تست مخرب روی آن ها وجود ندارد. تست مخرب معمولاً در شرایطی موجه است که یک مجوعه دارای تولید انبوه بوده و با نمونه گیری از محصولات ساخته شده، و با انجام تست های مخرب، نسبت به صحت کل محصولات براوردهای لازم انجام می شود. اما شرایط هات تپ به طور کلی متفاوت است. وقتی برای مثال ما یک اتصال اسپلیت تی ۱۶ اینچی روی خط لوله ۲۴ اینچی می سازیم، این اتصال طی یک فرایند تقریبا چند روزه و بر حسب اقتضائات همان خط ساخته شده است و انجام تست مخرب بر روی آن به این معناست که حتی در صورت تأیید نتیجه تست، اتصال باید بار دیگر و از ابتدا ساخته شود. اما زمانی که تست غیر مخرب انجام می شود می توان پس از حصول اطمینان از صحت فرایند ساخت اتصال، از آن برای انجام عملیات اصلی بهره برد.
بنابراین می توان پی به اهمیت و چایگاه تست غیر مخرب در عملیات هات تپ برد، چرا که تمامی دستگاه ها، تجهیزات و اتصالات آن بر اساس همین نوع از تست آزمون و برای انجام عملیات اصلی مورد بررسی قرار می گیرند. عملیات هات تپ یک فرایند منحصر به فرد است و هر پروژه جدید هات تپ، امکانات و تجهیزات و فرایندهای مربوط و منحصر به خود را دارا می باشد. از این رو نمی توان از نتایج یک تست برای پروژه ها و فرایندهای بعدی هات تپ استفاده کرد. بر این اساس انجام تست غیر مخرب برای فرایند هات تپ الزامی است.
تست های Non Destructive Test یا همان تست غیر مخرب در عملیات هات تپ در خصوص قطعات و اتصالات و تجهیزات زیر انجام می شود:
- در خصوص خود دستگاه هات تپ تست غیر مخرب انجام خواهد شد تا توان آن در خصوص تحمل فشار مجموعه حین اجرای عملیات هات تپ مورد بررسی و آزمون قرا بگیرد. در این تست دسگتاه هات تپ تحت فشار قرار می گیرد تا صحت عملیاتی آن آزمون و بررسی شود.
- در خصوص اتصال ساخته شده که اغلب از نوع اسپلیت تی می باشد نیز تست غیر مخرب برای کنترل فشار آن انجام خواهد شد تا بتوانیم از عملکرد آن حین بهره برداری و نصب روی لوله اطمینان حاصل کنیم.
- در خصوص ولوی که روی اتصال نصب می شود نیز باید تست غیر مخرب فشار انجام شود. چنان که می دانیم در صورتی که ولو مربوطه دارای عملکرد مناسبی نباشد و با عیب و ایراد در حین کار مواجه شود می تواند فلسفه عملیات هات تپ انجام شده را زیر سؤال ببرد. از این رو باید روی آن نیز تست غیر مخرب انجام داد. چه بسیار ولوهایی که دارای تأییدیه کنترل کیفی سازنده نیز می باشند و بدون تست روی اتصالات نصب می شوند اما پس از بهره برداری پی می بریسم که دارای ایراداتی نظیر نشتی و مواردی از این قبیل هستند.
- در خصوص تأسیسات مورد نیاز برای انجام هات تپ نیز تست های لازم باید انجام شود. تأسیساتی که انرژی مورد نیاز برای انجام کار را فراهم می کنند و به نوعی منبع تغذیه دستگاه هات تپ برای عملیات هستند باید مورد بررسی و آزمون غیر مخرب قرار گیرند تا در حین کار با مشکلی از ناحیه آن ها مواجه نشویم.
- در خصوص متریال های تهیه و تأمین قطعات نیز باید تست ها و آزمون های لازم انجام شود. انجام تست های فشار و تنش و خمش و موادری از این نظیر برای این که از عملکرد صحیح قطعات در حین کار مطمئن باشیم قدمی اساسی برای انجام کار گرم هات تپ است.
عملیات هات تپ یا انشعاب گرم خطوط لوله زمانی دارای کارآیی مناسب خواهد بود که از تمامی جوانب و جنبه ها مورد بررسی و آنالیز قرار گیرد. انجام تست ها جهت اطمینان اط عملکرد دستگاه ها و ابزارها جزوی ضروری از عملیات هات تپ، و موردی است که حتما باید در روش های اجرایی و دستورالعمل های انجام هات تپ بدان ها پرداخته شود. وظیفه مجموعه های مهندسی است که نسبت به این مساله هوشیار باشند و تمامی تدابیر لازم را در این خصوص و در مستندات اتخاذ کرده باشند.