هات تپ معمولاً یک فرایند زنده انشعاب گیری گرم روی خطوط لوله است. انجام صحیح و موفقیت آمیز عملیات هات تپ شرایط و الزامات بسیار متعدد و بعضاً در هم تنیده ای دارد که توجه به همه آن ها ضروری است، اما یکی از مهم ترین آیتم هایی که در عملیات hot tap باید مورد توجه خاص قرار گیرد خط لوله است. شرایط فیزیکی و فنی و نیز موقعیت جغرافیایی و زاویه ای که لوله در آن قرار گرفته است نکات مهمی برای اجرای صحیح عملیات هات تپ به شمار می روند و از این رو مهندسین مطالعات ویژه روی خطوط لوله خواهند داشت.
این مطالعات باید از جنبه های گوناگون، و به نحوی انجام شوند که بهترین عملیات هات تپ انجام شود. در این راستا، هم باید خط لوله با شرایط و فرایندهای مربوط با hot tap قابل تطبیق باشد و هم عملیات هات تپ و فرایندهای آن باید به شیوه ای تنظیم شوند که متناسب با ویژگی های لوله مذکور باشد. تشخیص و برنامه ریزی این امر بر عهده مجریان عملیات هات تپ است. در این خصوص باید کل پروسه طبقه بندی شود و شرایط کار در نسب با خط لوله مذکور مورد بررسی قرار گیرد. در این خصوص می توان به متغیرهای زیر در خط لوله حساس شدو به منظور اجرای صحیح عملیات hottap در خصوص شان برنامه ریزی های لازم را انجام داد:
- در عملیات هات تپ ضخامت خط لوله فاکتور مهم و اساسی محسوب می شود. بر اساس استانداردهای موجود اگر ضخامت لوله از حدود ۵ میلیمتر کمتر باشد مجاز به انجام عملیات hot tap روی آن نیستیم. یکی از حساسیت هایی که ضخامت لوله پیش روی مجری هات تپ قرار می دهیم جوشکاری اتصال خواهد بود. چنان که می دانیم پیش از اجرای انشعاب گرم، باید یک اتصال به منظور انشعاب گیری روی آن، بر روی لوله نصب و جوشکاری شود. جوشکاری اتصال در زمانی انجام خواهد شد که خط فعال و سیال در آن در حال جریان است. بنابراین اگر ضخامت لوله از حد مجازی پایین تر باشد، جوشکاری روی آن ریسک و خطر بالایی خواهد داشت و بر اساس استانداردها، انجام کار روی آن توصیه نمی شود. در این دست موارد بهتر است که از عملیات هاتتپ اجتناب شود. البته مجری عملیات باید بکوشد تا جای ممکن با یافتن راه حل های ابتکاری و البته مطمئن، مشکل مذکور را به طوری رفع نماید. اما اگر این امر ممکن نبود، انجام کار توصیه نمی شود.
- جنس لوله و نیز میزان خوردگی ها، حفره ها و لایه های آن از دیگر نکاتی است که برای انجام عملیات هات تپ باید نسبت به آن ها توجه ویژه داشت. بدیهی است که روی لوله از هر نوع جنسی عملیات هات تپ امکان پذیر نیست. بنابراین ابتدا باید شرایط اجرایی عملیات روی لوله را مورد بررسی قرار داد. همچنین روی برخی از خطوط لوله جوشکاری امکان پذیر نیست. در این شرایط به جای جوشکاری می توان از اتصالات مکانیکی برای hot tap بهره برد.
- موقعیت جغرافیایی و زاویه قرارگیری لوله از دیگر نکاتی است که پیش از انجام هات تپ باید نسبت به آن توجه ویژه داشت. برای مثال اگر کار در ارتفاع انجام می شود و دسترسی مستقیم نیروی انسانی به لوله برای انشعاب گرم مقدور نیست، باید با استفاده از تجهیزات لازم محل را جهت انجام کار در دسترس قرار داد. سیستم داربست بندی و اسکافولدینگ مناسب می توانند در این امر یاری رسان باشند.
مجری کار باید با لحاظ کردن استانداردها، اسکافولدینگ را به بهترین نحو به انجام برساند. تردد راحت و مطمئن، پیش بینی فضای کافی برای تجهیزات و دستگاه، و مواردی از این دست در بستن داربست و اسکافولد مهم می باشند.
علاوه براین اگر کار در عمق زمین انجام می شود نیز باید مجری کار نسبت به استانداردها و دستورالعمل های حفاری محل جهت کار گرم هات تپ برنامه ریزی های لازم را انجام دهد.
زاویه قرارگیری لوله فاکتور حائز اهمیت دیگر در عملیات هاتتپ محسوب می شود. راستا و زاویه عملیات طبیعتاً در برنامه ریزی ها تأثیرگذار خواهد بود. اگر خط لوله راستای عمودی داشته باشد دستگاه هات تپ به صورت افقی روی مجموعه نصب خواهد شد. اگر خط لوله راستای افقی داشته باشد نیز بسته به نقطه ای که هات تپ گیری روی آن انجام خواهد شد، دستگاه هات تپ زاویه عمودی، از بالا به پایین یا از پایین به بالا خواهد داشت.
- دمای جداره لوله دیگر متغیری از خط لوله است که در شرایط اجرای کار گرم هات تپ تأثیرگذار خواهد بود. البته این آیتم بیشتر متعلق به سیال درون خط است اما از جانب لوله به مجموعه عملیاتی هات تپ وارد می شود. دمای جداره لوله در جوشکاری اتصال روی خط، و نیز خود عملیات هات تپ تأثیرگذار خواهد بود. این دو فرایند، یعنی جوشکاری و انشعاب گیری حین عملیات خود تولید حرارت می کنند و در فاز مطالعاتی باید نسبت این حرارت با دمای جداره سنجیده شود تا شرایط نامتعارف و مستعد بحران در کار ایجاد نشود.
- از شاخص های خط لوله که در عملیات هات تپ باید بدان توجه ویژه داشت بیشینه فشاری است که خط لوله می تواند تحمل کند. این امر برای برنامه ریزی های مربوط به hot tap بسیار مهم است. چنان که می دانیم عملیات هات تپ نیز کمینه و بیشینه حد مجازی برای عملیاتی شدن نیاز دارد. اگر کمینه فشار مورد نیاز برای hot tap از بیشینه فشار قابل تحمل خطی لوله بیشتر باشد بدیهی است که انجام عملیات مقدور نخواهد بود چرا که خط لوله توان و تحمل شرایطی را ندارد که عملیات هات تپ برای اجرایی شدن بدان نیاز دارد. در چنین شرایطی یا باید خط را به هر نحو که شده تقویت کرد تا تحمل فشار مذکور را داشته باشد، و یا با ابتکارات عملیاتی شرایط را به نحوی فراهم کرد که انجام هاتتپ در فشار پایین امکان پذیر باشد. البته حسب توجه به استانداردها، فراهم کردن چنین شرایطی در صورتی که اندکی ریسک و چشم پوشی از استانداردها و الزامات را اقتضا دارد توصیه نمی شود.
متغیرهای فوق از جانب خط لوله تأصیر قابل اهمیتی بر روی عملیات هات تپ می گذارند و از این رو توجه ویژه به فاکتورهای فنی خط لوله هم برای انجام صحیح hot tap و هم افزایش ضریب ایمنی عملیاتی آن بسیار لازم و ضروری می نماید.