انسداد خط لوله یا لاین استاپ (line Stop) در مواردی به کار می رود که امکان انسداد خط در زمان خاموشی دستگاه وجود ندارد و از همین رو، مسدود کردن لوله فقط در زمانی ممکن است که خط در جریان است و سیال درون آن وجود دارد. برای مسدودسازی خطوط لوله نیازمند تجهیزات و اتصالات خاص خود هستیم. ابتدا باید اشاره شود که انسداد خط لوله می تواند روش های متفاوتی داشت باشد. این امر بستگی به نیاز عملیاتی ما خواهد داشت.
گاهی اوقات انسداد به روش استاپل انحا می گیرد. در این فرایند قرار بر این است که بخشی از خط لوله به طور موقت از مجموعه جدا شود و مسیر جریان سیال در آن متوقف شود. در مواقعی دیگر قرار بر قطع جریان از یک نقطه مشخص از خط لوله است. در برخی شرایط دیگر ممکن است پروژه تغییر مسیر لوله را داشته باشیم که در این شرایط خط از جایی مسدود شده و جریان از آن محل به خط لوله در مسیر جدید منحرف خواهد شد. در هر صورت هر کدام از این موارد انسداد لوله اقتضائات خاص خود را دارد اما به هر حال و به طور کلی انجام عملیات انسداد خط لوله نیازمند اتصالات و تجهیزاتی است که یا در پیشبرد فرایند اصلی یعنی انسداد خط لوله نقش دارند، و یا نقش پشتیبان فرایند اصلی را ایفا می کنند. در خصوص هر دو مورد نیز باید اتصالات به بهترین و باکیفیت ترین شکل ممکن آماده و تجهیز شوند تا به فرایند انسداد خط لوله کوچک ترین آسیبی وارد نشود.
قطعات و اتصالاتی که به طور معمولا برای انسداد خط لوله استفاده می شوند را می توان به شرح زیر برشمرد:
پلاگ:
مهمترین اتصالی که برای انسداد خط لوله مورد استفاده قرار می گیرد پلاگ است. این اتصال مهم ترین وظیفه در انسداد خط لوله را ایفا می کند و با قرار گیری در مسیر سیال، جریان آن را متوقف می کند. پلاگ ها اشکال متفاوتی دارند که بسته به ماهیت کار از یکی از آن ها استفاده می شود. گاهی اوقات برای انسداد خط لوله از پلاگ های بادی استفاده می شود. این پلاگ ها از طریق دستگاه استاپل به درون لوله می روند و زمانی که در محل مورد نظر قرار گرفتند باد می شوند تا پر شده و جداره داخلی لوله را پوشش دهند. پلاگ های بادی وقتی فعال می شوند کل قطر داخلی لوله را تحت پوشش قرار داده و به این ترتیب از ادامه جریان سیال درون لوله ممانعت می کنند.
از دیگر انواع پلاگ های انسداد خطوط لوله کپ ها یا ورق های دایره ای شکل هستند که بر حسب سایز لوله، فشار و نیز نوع سیال با ضخامت مناسب ساخته می شوند. این نوع پلاگ ها نیز از طریق دستگاه استاپل وارد خط لوله شده و ضمن چرخش هولدر پلاگ دستگاه استاپل به درون لوله، همچون یک صفحه از ادامه جریان سیال درون لوله ممانعت می کنند و به این ترتیب انسداد خط لوله را به انجام می رسانند.
بسته به ماهیت و مشخصات فنی یک خط و سیال، می توان پلاگ های متنوع را طراحی کرده و از آن ها برای انسداد خط لوله استفاده کرد. برای مصال در عملیات های های استاپ یک اتصال چهارشاحه روی لوله نصب می شود و در انتهای یکی از شاخه های آن یک کپ قرار می گیرد. در این شرایط پلاگ به گونه ای طراحی می شود که ضمن پیشروی مستقیم درون لوله در درون شاخه چهارم اتصال قرار گیرد و آن را به طور کامل پوشش دهد و آب بندی کند. پس از قرارگیری پلاگ، می توان با تجهیزات و قطعات طراحی و ساخته شده، پلاگ را در شرایط انسداد کامل خط لوله قرار داد و به این ترتیب از ادامه جریان سیال درون لوله ممانعت کرد.
اتصالات سه راهی و چهار راهی:
این اتصالات روی خط لوله لوله نصب می شوند و در مقام مجرای ورودی دستگاه هات تپ و دستگاه انسداد خط لوله ایفای نقش می کند. این اتصالات روی خط لوله نصب می شوند و روی آن باقی می مانند. کارکرد اول آن ها انشعاب گیری از خط لوله است. چنان که می دانیم برای انجام عملیات انسداد خط لوله در درجه اول باید فضای درونی لوله در دسترس قرار گیرد و این کار از طریق انشعاب گیری گرم هات تپ انجام خواهد شد. برای انشعاب گیری ابتدا یک اتصال روی لوله نصب می شود و دستگاه با قرارگیری روی آن و ولو عملیات انشعاب گیری را انجام می دهد. پس از اتمام انشعاب گیری، شرایط برای انسداد خطوط لوله فراهم می شود و پس از آماده سازی دستگاه استاپل، انسداد انجام خواهد شد.
اتصالات بر حسب ماهیت کار و نوع طرح و نقشه ای که مجری انسداد خط لوله دارد ساخته می شوند و انواع و طرح های متفاوتی را دارند. عملیات های انسداد خطوط لوله که از طریق پلاگ های بادی یا کپ ها انجام می شوند معمولاً به اتصالات سه راهی نیاز دارند، اما در صورتی که عملیات به صورت های استاپ انجام شود، از اتصال چهار راهی استفاده می شود. در این اتصال یک سر چهار راهی به صورت آزاد است و در انتهای آن یک کپ که معمولا دارای انحناست قرار می گیرد. برای انسداد خط لوله در این شرایط انشعاب گیری پس از برش دیواره ورود لوله همچنان پیشروی را ادامه می دهد تا جداره پایینی آن را نیز ببرد. پس از برش کامل لوله، پلاگ درون آن قرار داده می شود و آن قدر پیشروی می کند که امتداد قطر لوله را بپیماید و در کپ اتصال قرار گیرد. در آن ناحیه پلاگ درون کپ قرار گرفته و آن را به طور کامل پوشش می دهد و به این ترتیب مجموعه به صورت کامل آب بندی می شود. بنابراین شرایط انسداد خطوط تعیین کننده نوع اتصال و نوع پلاگی است که باید مورد استفاده قرار گیرد.
هولدرهای دستگاه استاپل و پلاگ:
پلاگ معمولاً از طریق یک هولدر روی دستگاه استاپل نصب می شود چرا که خود مستقیما قابلیت اتصال مستقیم روی لوله را ندارد.
انسداد خط لوله یک عملیات حائز اهمیت و دارای کارایی بالا روی خطوط لوله است. زمانی که انشعاب گیری ضرورت دارد اما امکان قطع کردن سیال لوله نیست می توان با استفاده از مکانیزم های انسداد خط لوله نظیر استاپل، های استاپ و نظایر آن، عملیات انسداد خطوط لوله را به انجام رساند. البته که صحت و کیفیت این فرایندها کاملاً وابسته به رعایت استانداردها و طراحی ها و مهندسی های دقیق است. در غیر این صورت ممکن است ایراداتی بروز پیدا کند که در صورت حاد بودن می تواند دامنه های بزرگ و چه بسا بسیار زیان باری را نیز به دنبال داشته باشد. شرکت هات تپ تیم در زمینه مشاوره خدمات انسداد خط لوله و انجام عملیات انسداد آماده همکاری با متقاضیان محترم است.